Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej postępowanie podatkowe wszczynane jest na wniosek podatnika lub z urzędu. O ile w przypadku gdy sami domagamy się przeprowadzenia postępowania (np. gdy występujemy z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej) wiemy czego możemy się spodziewać, o tyle gdy postępowanie jest wszczynane z urzędu, często wiąże się to ze stresem i niepewnością. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy postępowanie jest wszczynane po zakończeniu kontroli.
Szerzej o kontroli podatkowej na naszym kanale YouTube Kontrola podatkowa – jak się przygotować? | LEX TV
Dziś chcemy przybliżyć jak wygląda postępowanie podatkowe krok po kroku.
Pierwszym jego elementem jest postanowienie o wszczęciu postępowania, ew. postanowienie o przekształceniu kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe. Jest to dokument niezbędny, bez którego nie może się toczyć postępowanie podatkowe wszczynane z urzędu. Postępowanie podatkowe zostaje wszczęte z dniem, w którym odbierzemy to postanowienie. Jeżeli zaś go nie odbierzemy, postępowanie zostanie wszczęte po upływie 14 dni od pierwszej próby doręczenia. Jedynie w przypadku ustalenia zobowiązań podatkowych, które zgodnie z odrębnymi przepisami ustalane są corocznie (np. wymiar podatku od nieruchomości), lub złożenia deklaracji na podatek od spadków i darowizn nie jest konieczne wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania.
Gdy już postępowanie zostanie wszczęte, organ skarbowy zbiera materiał dowodowy. Trwa to krócej, jeśli wcześniej była prowadzona kontrola. Jeśli jej nie było organ przesłuchuje świadków, zbiera dokumenty i inne materiały w sprawie. Gdy już cały materiał zostanie zgromadzony urząd wyznacza siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie. Jeżeli jednak rozstrzygnięcie zawarte w decyzji będzie zgodne z tym, o co wnosiliśmy w trakcie postępowania, organ może odstąpić od wyznaczania tego terminu.
Postępowanie podatkowe kończy się decyzją, która rozstrzyga sprawę lub umarza postępowanie. W przypadku wydania decyzji przez organ pierwszej instancji (naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego, wójt, burmistrz, prezydent miasta), w ciągu 14 dni od jej doręczenia, możemy złożyć odwołanie. Składa się do dyrektora izby administracji skarbowej lub samorządowego kolegium odwoławczego.
Organ odwoławczy zobowiązany jest ponownie merytorycznie rozpoznać sprawę. Nie może ograniczyć się wyłącznie do oceny czy organ niższego stopnia prawidłowo przeprowadził postępowanie. Może on także przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe, np. przesłuchać świadków. Także podatnik może na tym etapie przedstawiać dowody mające świadczyć na jego korzyść.
Postępowanie przed organem odwoławczym również kończy się decyzją. Organ odwoławczy może w niej utrzymać w mocy decyzję pierwszoinstancyjną, bądź uchylić ja w całości lub w części, bądź umorzyć postępowanie odwoławcze. Od każdego rozstrzygnięcia podatnikowi przysługuje prawo do złożenia skargi do sądu administracyjnego w terminie 30 dni. W przypadku uchylenia decyzji, organ odwoławczy może bądź orzec co do istoty sprawy, bądź przekazać ją do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji. W przypadku orzekania co do istoty sprawy, orzeczenie to nie może być mniej korzystne dla podatnika, niż decyzja pierwszoinstancyjna. Jeżeli zaś sprawa zostanie skierowana do ponownego rozpoznania, cała procedura postępowania zaczyna się od początku.
Na przeprowadzenie postępowania organy skarbowe mają określony czas. Jego przekroczenie nie powoduje jednak żadnych konsekwencji. Dopiero upływ terminu przedawnienia sprawia, że postępowanie podatkowe zostaje umorzone.
Jeżeli jesteśmy stroną postępowania podatkowego, warto pamiętać o tym, by sprawa została dokładnie zbadana oraz by zostały dochowane wszystkie wymogi proceduralne. Naruszenie przez organy skarbowe przepisów prawa, bądź procedury może w razie wydania niekorzystnej decyzji, może skutkować uchyleniem jej przez sąd administracyjny. Aby mieć pewność, że nasze prawa są należycie chronione, warto zwrócić się o pomoc do profesjonalnego pełnomocnika, który zadba o to, by wszystko przebiegło zgodnie z prawem, a urząd nie nadużył swojej dominującej pozycji.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 28 kwietnia 2025 r.
autor/redaktor cyklu:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
