W dzisiejszym artykule z cyklu „Prawnik na Roli”, kontynuując tematykę Odnawialnych Źródeł Energii, zapraszamy Państwa do zapoznania się z tekstem, w którym kompleksowo omówimy najważniejsze kwestie, o których należy pamiętać podczas realizacji biogazowni.
Będąc inwestorem wpierw należy zweryfikować, czy: (i) lokalizacja, na której ma zostać zrealizowana inwestycja spełnia warunki formalnoprawne, (ii) posiadamy wystarczające zasoby finansowe i substratowe. Istotną kwestią jest dokonanie analizy pod kątem dostępnych substratów oraz określenie, czy: (i) ich dostęp jest sezonowy, (ii) są odpowiednie do przeprowadzenia procesu fermentacji, (iii) ich wydajność będzie wystarczająca do uzyskanego biogazu. Już na samym początku należy ustalić również: (i) jaki rodzaj energii będziemy wytwarzać, (ii) czy produkowana energia będzie wykorzystywana wyłącznie na potrzeby własne, (iii) czy przyszła biogazownia będzie wymagała zatrudnienia pracowników oraz (iv) założyć działalność gospodarczą i wybrać jej formę prawną.
Z naszego punktu widzenia etap, w którym należy uzyskać wszelkie decyzje i pozwolenia jest dla inwestora najtrudniejszy, bowiem zajmuje stosunkowo dużo czasu i jest dla niego najmniej znany. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy budowa biogazowni będzie wymagała uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, jeśli nasza biogazownia będzie miała moc mniejszą niż 500 kW, a powierzchnia całej inwestycji nie przekroczy 1 ha (0,5ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody), inwestor nie musi uzyskiwać powyższej decyzji.
Jednocześnie należy przeprowadzić badanie prawno-techniczne nieruchomości, na której ma zostać zrealizowana inwestycja i sprawdzić, czy grunt położony jest na terenie, na którym obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej jako: „MPZP”). W takiej sytuacji jest bardzo ważne, aby sprawdzić, czy zapisy MPZP pozwalają na wybudowanie biogazowni. Niemniej ze względu na to, że biogazownie powstają głównie na terenach wiejskich, na których nie obowiązują MPZP, inwestor będzie musiał złożyć wniosek i uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. Inwestor będzie zobowiązany dołączyć do tego wniosku m.in. koncepcję zabudowy dla biogazowni na kopii mapy zasadniczej, mapę zasadniczą, wypis z ewidencji gruntów.
Jeśli inwestor uzyska decyzję o warunkach zabudowy, następnie musi złożyć wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, który należy złożyć do odpowiedniego starostwa powiatowego po sporządzeniu projektu budowlanego dla planowanej inwestycji. Należy pamiętać, aby do wniosku o pozwolenie na budowę dołączyć: (i) 3 egzemplarze projektu architektoniczno-budowlanego, (ii) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, (iii) decyzję o warunkach zabudowy, (iv) decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach – jeśli była wymagana dla przedmiotowej inwestycji.
Z naszej praktyki wynika, że najlepszym rozwiązaniem jest w pierwszej kolejności uzyskać decyzję o warunkach zabudowy lub wypis z MPZP, z którego będzie jednoznacznie wynikać, że budowa biogazowni na danym terenie jest dopuszczalna, a następnie, równolegle przystąpić do sporządzenia projektu budowlanego oraz złożyć wniosek o uzyskanie warunków przyłączenia do właściwego lokalnie przedsiębiorstwa energetycznego.
Podkreślamy, że przedsiębiorstwa energetyczne są zobowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, w szczególności dla instalacji odnawialnych źródeł energii (pod warunkiem, że uwarunkowania techniczne i przesyłowe są wystarczające, aby przyłączenie danego źródła było możliwe). Do takiego wniosku należy dołączyć: (i) wypis i wyrys z MPZP, (ii) w razie braku MPZP – decyzję o warunkach zabudowy, (iii) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością, (iv) plan zabudowy na mapie sytuacyjno-wysokościowej, (v) charakterystykę ruchową i eksploatacyjną przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci, (vi) zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie.
Jeśli inwestorzy zamierzają sprzedawać wytworzoną energię, muszą złożyć deklarację i uzyskać zaświadczenie z Urzędu Regulacji Energetyki o możliwości sprzedaży niewykorzystanej energii do sieci w systemie FIT/FIP. System FIT – jest przeznaczony dla biogazowni o mocy do 500 kW i charakteryzuje się stałą ceną referencyjną odkupu energii. Natomiast z systemu FIP mogą skorzystać inwestorzy, których biogazownie mają moc większą niż 500 kW, ale nie większą niż 1 MW. Wszelkie zasady funkcjonowania systemów FIT/FIP są przedstawiane w komunikatach Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Wyjaśniamy, że dopiero po uzyskaniu wszystkich powyższych decyzji inwestor może rozpocząć proces budowy. Niemniej nie jest to koniec, bowiem po zakończeniu budowy, należy uzyskać: (i) decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, (ii) wpis do rejestru wytwórców biogazu rolniczego, prowadzonego przez KOWR, (iii) decyzję w sprawie pozwolenia na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na magazynowanie i przetwarzanie odpadów. Co więcej, nie wolno zapominać o spełnieniu obowiązku sprawozdawczego związanego z funkcjonowaniem biogazowni.
Podsumowując należy podkreślić, że ustawodawca stara się jak najbardziej ułatwić inwestorom zrealizowanie biogazowni, niemniej w dalszym ciągu etap administracyjnoprawny związany z uzyskaniem decyzji i pozwoleń jest czasochłonny oraz skomplikowany. Zwracamy również szczególną uwagę na wybór odpowiedniego gruntu, na którym budowa biogazowni okaże się możliwa. Stąd też w naszej opinii przeprowadzenie rzetelnego i szczegółowego badania prawno-technicznego gruntu jest odpowiedzialnym i niezwykle rozsądnym rozwiązaniem.
Zapraszamy serdecznie do śledzenia naszego cyklu „Prawnik na Roli”, gdyż już niebawem pojawią się w nim kolejne artykuły, w których omówimy najważniejsze zmiany wynikające z ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 14 listopada 2024 r.
autor/redaktor cyklu:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
