W przypadku nabycia pierwszego mieszkania, środki pieniężne na zakup, bądź wkład własny często pochodzą od najbliższej rodziny. Dokonując darowizny na rzecz najbliższych jesteśmy przekonani, że nie podlega ona opodatkowaniu. Organy podatkowe bardzo formalnie podchodzą do kwestii zwolnień, w przedmiocie technicznego przekazania gotówki. Na tym tle często dochodziło do sporów z fiskusem dotyczących możliwości zwolnienia z podatku od darowizn, w przypadku gdy gotówka została wręczona z pominięciem rachunku bankowego. Jeżeli jednak pieniądze na mieszkanie są przekazywane przelewem na rachunek bankowy, darowizna będzie korzystała ze zwolnienia.
Co jednak w sytuacji, gdy chcemy mieć pewność w zakresie sposobu przeznaczenia darowizny i przelejemy pieniądze bezpośrednio na rachunek dewelopera?
Jeszcze do niedawna wiązałoby się to z otrzymaniem decyzji podatkowej, ustalającej zobowiązanie podatkowe i odmawiającej prawa do zwolnienia. W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem byłaby skarga na decyzję podatkową. Sądy administracyjne zazwyczaj jednak w takich sprawach stają po stronie podatnika, tak jak w wyroku NSA z dnia 27 czerwca 2018 r. sygn. akt II FSK 1873/16, WSA w Gliwicach z dnia 25 stycznia 2023 r. sygn. akt I SA/Gl 1069/22, czy WSA w Szczecinie z dnia 22 czerwca 2023 r. sygn. akt I SA/Sz 209/23.
Organy skarbowe zaczynają jednak przychylać się do stanowiska sądów administracyjnych. Przykładem tego może być wydana ostatnio interpretacja podatkowa z dnia 22 września 2023 r. znak 0111-KDIB2-3.4015.149.2023.2.JKU. Została ona wydana na wniosek podatniczki, która otrzymała od rodziców darowiznę na zakup mieszkania. Darowizna ta została jednak wpłacona na wyodrębniony rachunek bankowy dewelopera, z którym zawarła umowę. O tym, że darowizna nie skorzysta ze zwolnienia, gdyż nie została dokonana na jej rachunek bankowy, dowiedziała się podczas składania deklaracji w urzędzie skarbowym.
W wydanej interpretacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że w celu skorzystania ze zwolnienia z podatku od darowizn, muszą zostać spełnione trzy warunki:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób najbliższych wymienionych w ustawie;
- udokumentowanie otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym;
- złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych.
Wszystkie trzy warunki, w ocenie organu, zostały spełnione. Darczyńcami byli bowiem rodzice (osoby najbliższe), darowizna została udokumentowana dowodem przekazania na rachunek bankowy obdarowanego, który był prowadzony przez dewelopera, a obdarowana dochowała terminu na zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego.
Organ nie uzasadnił szerzej stanowiska. Należy jednak zauważyć pozytywne rozstrzygnięcie, zgodnie z którym darowizna nie musi być przekazana na rachunek bankowy, którego właścicielem jest obdarowany. Wystarczające jest przekazania gotówki na rachunek bankowy, który przypisany jest do obdarowanego, a którego właścicielem jest inny podmiot – np. deweloper.
Rozstrzygnięcie to jest korzystne dla podatników, którzy często nie ze swojej winy, a w wyniku czynności darczyńcy, byliby zmuszeni do zapłaty podatku.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 30 października 2023 r.
autor/redaktor cyklu:
