Nieuchronnie zbliża się obowiązkowe korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur. W jakim stopniu rewolucja w fakturowaniu dotyczyć będzie podmiotów zagranicznych?
Zgodnie z przepisami, z KSeF nie będą musiały korzystać podmioty nieposiadające siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Ponadto, nawet jeśli podmioty takie będą posiadać stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, lecz to miejsce nie uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiono fakturę, również nie trzeba będzie korzystać z KSeF.
Na tle powyższego mogą narodzić się wątpliwości, czym jest „miejsce prowadzenia działalności gospodarczej”. Czy przesądza o tym zarejestrowanie do podatku VAT? A może wysyłka towarów z magazynu w Polsce? Zagadnienie to było przedmiotem rozważań sądów krajowych i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej od dłuższego czasu. W związku jednak ze zbliżającym się terminem wejścia życie przepisów dotyczących KSeF, stało się ono na nowo aktualne.
Trybunał Sprawiedliwości UE w swoich orzeczeniach kładł nacisk, na konieczność posiadania zaplecza technicznego i personalnego. I tak, np.:
- Wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie przesądza o istnieniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w sytuacji, gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem (wyrok z dnia 3 czerwca 2021 r., C-931/19, Titanium Ltd),
- Spółka mająca siedzibę w jednym państwie członkowskim nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim ze względu na to, iż posiada tam spółkę zależną, która na podstawie umów udostępnia jej zaplecze techniczne i personalne, za pomocą których świadczy ona, na zasadach wyłączności, usługi marketingowe, regulacyjne, reklamowe i reprezentacji, mogące mieć bezpośredni wpływ na wielkość sprzedaży (wyrok z 7 kwietnia 2022 r., C-333/20),
- Celem uznania, iż usługodawca ma „stały zakład” w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy wystarcza, by posiadał on „w państwie członkowskim albo własny personel lub strukturę organizacyjną, która cechuje się dostatecznym stopniem trwałości, aby zapewnić ramy, w których mogą być zawierane umowy. (wyrok z 17 lipca 1997 r. C-190/95)
Zagadnienie to było też rozwijane przez polskie sądy administracyjne np.:
- Stałe miejsce prowadzenia działalności powinno mieć w dyspozycji takie siły i środki, aby było w stanie wyświadczyć usługi, które sprzedaje. Tylko wówczas w odniesieniu do sprzedawanych usług może być ono uznane za stałe miejsce prowadzenia działalności (wyrok NSA z 3 października 2019 r., sygn. I FSK 980/17),
- Do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego. Podatnikowi musi jednak przysługiwać – na podstawie wymogu wystarczającej stałości miejsca działalności – porównywalna kontrola nad zapleczem personalnym i technicznym. (wyrok WSA w Gliwicach z 28 lipca 2020 r., sygn. I SA/Gl 141/20)
- Stałym miejscem prowadzenia działalności jest to, gdzie podmiot posiada zasoby ludzkie, zasoby techniczne a także infrastrukturę umożliwiającą zawieranie umów i podejmowanie decyzji zarządczych. Nadto, powyższe zasoby i infrastruktura muszą charakteryzować się pewną stałością oraz umożliwiać świadczenie usług w sposób niezależny (wyrok WSA w Warszawie z 26 czerwca 2009 r., sygn. III SA/Wa 110/09).
Jak wynika z powyższego jeżeli podmiot zagraniczny nie posiada infrastruktury ani pracowników w Polsce, lub nie sprawuje nad nimi nadzoru na mocy umowy z innym podmiotem, nie będzie posiadała stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, a co za tym idzie nie będzie musiał korzystać z obowiązkowego KSeF.
Wystawianie faktur na rzecz podmiotów zagranicznych nieposiadających w Polsce stałego miejsce prowadzenia działalności gospodarczej nie zwalnia jednak wystawcę faktury z obowiązku korzystania z KSeF. Jest on bowiem zobowiązany do wystawienia faktury strukturyzowanej. Doręczenie następuje natomiast poza systemem, w sposób uzgodniony z zagranicznym kontrahentem.
Posiadanie, bądź nie, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest zatem istotne zarówno dla samego podmiotu zagranicznego, jak i jego polskich kontrahentów.
Zagraniczni przedsiębiorcy mający wątpliwości, czy ich stałe miejsce prowadzenia działalności znajduje się w Polsce, mogą rozstrzygnąć tę wątpliwość występując o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.
PS. Zgodnie z piątkowym komunikatem Ministerstwa Finansów obligatoryjny KSeF nie będzie wejdzie w życie w 2024 roku. Nie podano jednak nowego terminu. O wszystkich zmianach będziemy Państwa informować.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 22 stycznia 2024 r.
autor/redaktor cyklu:
