Nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych, która weszła w życie w dniu 9 lutego 2022 roku doprowadziła do kolejnego już rozszerzenia odpowiedzialności karnej członków zarządu, prokurentów i innych osób zatrudnionych w spółce na podstawie umów cywilnoprawnych wykonujących czynności w zakresie sporządzania i gromadzenia dokumentacji i sprawozdań dotyczących działalności spółki.
Od tej pory KSH penalizuje niedopełnienie obowiązku informacyjnego polegającego przede wszystkim na udostępnieniu radzie nadzorczej na jej żądanie wszelkich informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień dotyczących spółki, w szczególności jej działalności lub majątku.
Osoba obowiązana, która na żądanie rady nadzorczej nie przekaże informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień w wyznaczonym terminie lub przekaże je niezgodne ze stanem faktycznym, lub zatai dane wpływające w istotny sposób na treść tych informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień musi liczyć się z surową odpowiedzialnością karną.
Ustawodawca za tego typu przewinienie przewiduje karę grzywny nie niższą niż 20 000 złotych i nie wyższą niż 50 000 złotych, a wypadkach wyższej wagi karę ograniczenia wolności. Co ciekawe, brzmienie tego przepisu nie przewiduje okoliczności ekskulpujących. Naruszenie obowiązku informacyjnego zawsze będzie wiązało się co najmniej z karą grzywny.
Wykazanie przez sprawcę nieumyślności nie spowoduje wyłączenia odpowiedzialności karnej jednakże będzie miało wpływ na miarkowanie wymiaru kary. Sprawca, który działa nieumyślnie musi liczyć się z karą grzywny nie niższą niż 6 000 złotych, która może sięgnąć nawet 20 000 złotych.
Odpowiadać za to przestępstwo będą wyłącznie osoby na które KSH nakłada obowiązek informacyjny, są to przede wszystkim:
• członkowie zarządu
• dyrektorzy w prostej spółce akcyjnej
• osoby zatrudnione w spółce na podstawie umowy o pracę lub wykonujące na rzecz spółki w sposób regularny określone czynności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o podobnym charakterze
• prokurenci
Karalne będzie nieprzekazanie informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień w terminie (dwóch tygodni, chyba, że rada nadzorcza wyznaczyła dłuższy termin) lub przekazywaniu ich niezgodne ze stanem faktycznym, lub zatajaniu danych wpływających w istotny sposób na treść tych informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień.
Co najbardziej istotne, prawomocne skazanie za to przestępstwo spowoduje, że skazany nie będzie mógł być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorem albo prokurentem przez okres 5 lat od chwili uprawomocnienia się wyroku. Skazanie spowoduje również konieczność opuszczenia aktualnie pełnionego stanowiska.
Przepis ten pozwoli podnieść efektywność realizacji żądań kierowanych przez radę nadzorczą. Wprowadzenie tego przepisu stanowiło pokłosie nikłej skuteczności dotychczas obowiązujących sankcji, które najzwyczajniej okazały się niewystarczające.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 30 listopada 2022 r.
autor:
