Wysokość odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki ustalana jest przede wszystkim na podstawie ceny podanej w rachunku sprzedawcy lub dostawcy. Przewóz towarów zazwyczaj odbywa się w ramach realizacji innej umowy prawa cywilnego, takiej jak sprzedaż, dostawa czy umowa o dzieło. Umowy te wiążą się ze zbyciem towaru, a jego cena zostaje określona w dokumencie handlowym, stanowiącym obiektywne potwierdzenie wartości przesyłki.
Odszkodowanie powinno uwzględniać wszystkie składniki ceny towaru, w tym koszt opakowania, które stanowi integralną część przesyłki. Cena podana na rachunku zazwyczaj obejmuje VAT. Przyjmuje się, że podatek ten dolicza się do wartości odszkodowania, ale tylko wtedy, gdy poszkodowany nie jest podatnikiem VAT. W przeciwnym razie miał on prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów służących do naprawy szkody.
Deklaracja wartości przesyłki ma na celu ułatwienie ustalenia jej zwykłej wartości. Zgodnie z art. 80 ust. 3 ustawy przewozowej, zadeklarowana wartość przesyłki domniemywa się jako odpowiadająca jej rzeczywistej wartości, określonej według kryteriów wskazanych w art. 80 ust. 1. Niemniej przewoźnik może przeprowadzić dowód, że zadeklarowana wartość jest zawyżona w stosunku do rzeczywistej wartości towaru. Dowód ten może zostać przeprowadzony za pomocą wszelkich prawnie dopuszczalnych środków.
W sytuacji, gdy wysokość odszkodowania nie może zostać ustalona na podstawie powyższych kryteriów, konieczne jest powołanie rzeczoznawcy. Koszty jego pracy powinien ponosić przewoźnik, który jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1991 r. III CZP 105/91 „Jeżeli przedłożony został rachunek dostawcy lub sprzedawcy wskazujący cenę przesyłki w walucie obcej, wysokość odszkodowania za ubytek przesyłki nie może przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie tej ceny, przeliczonej na złote według kursu obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu (art. 80 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe, Dz. U. Nr 53, poz. 272).”
W przypadku uszkodzenia przesyłki odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu się wartości. Ustawa nie określa jednoznacznych kryteriów ustalania wartości uszkodzonej przesyłki. Stosowanie analogii do art. 80 budzi wątpliwości, ponieważ jego pierwsze dwa kryteria (rachunek sprzedawcy/dostawcy i cennik) dotyczą towarów pełnowartościowych, a korekta faktury po uszkodzeniu przesyłki nie może być uznana za wiążącą. Wycena powinna bazować na wartości rzeczy tego samego rodzaju, określonej zgodnie z zasadami rynkowymi.
Osoba uprawniona nie musi wykazywać poniesionych wydatków na naprawę ani sprzedaży przesyłki po niższej cenie. Szkodą jest samo obniżenie wartości rynkowej. Musi jednak udowodnić różnicę między wartością towaru przed i po uszkodzeniu, co może być trudne ze względu na indywidualny charakter przesyłek. Dowód ten można przeprowadzić dowolnymi środkami, jednak określenie wartości po uszkodzeniu może być skomplikowane.
W celu uzyskania dodatkowych informacji zapraszamy do kontaktu. Pomożemy Państwu na każdym etapie postępowania w celu uzyskania należnego odszkodowania.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 18 lutego 2025 r.
autor/redaktor cyklu:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
