W dniu 1 lipca 2020r. weszła w życie Ustawa*, w której ustawodawca oprócz wprowadzenia kolejnych zmian w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, dodał nowy dział regulujący odrębne postępowania w sprawach własności intelektualnej, a dokładniej dział IVg. Również na mocy owej Ustawy zostały powołane specjalne sądy, które zajmują się wyłącznie sprawami z zakresu własności intelektualnej.
W dzisiejszym wpisie bliżej przyjrzyjmy się wprowadzonemu w dziale IVg powództwu szczególnemu, które zostało uregulowane w artykule 479 [129] k.p.c. Jest to rodzaj powództwa o ustalenia. Zgodnie z przytoczonym artykułem, powód może wystąpić z powództwem o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez niego czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.
Ideą owej regulacji jest umożliwienie podmiotowi podjęcia działań, które mają na celu uzyskanie sądowego orzeczenia, w którym stwierdzone jest, iż nie doszło do naruszenia praw bezwzględnych innych osób. Przepis ten pełni zatem funkcję prewencyjną. Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwala na zlikwidowanie stanu niepewności prawnej, co do tego czy nasze działanie nie zaszkodzi prawu innej osoby. Stanowi to również swojego rodzaju ochronę powoda przed ponoszeniem wysokich kosztów poprzedzających proces inwestycyjny, a który w późniejszym czasie może okazać się zupełnie niepotrzebny, a także uchroni go przed ewentualnymi roszczeniami ze strony osoby, której prawa mogłyby być naruszone.
Wprowadzenie owej instytucji do porządku prawnego nie jest nowe i nie przewiduje nowej podstawy prawnej dla wytoczenia powództwa. Bowiem już art. 189 k.p.c. wprowadził możliwość wytoczenia powództwa o ustalenia istnienia bądź nieistnienia określonego stosunku prawnego, przy czym koniecznością do powoływania się na ten przepis jest wykazanie interesu prawnego, co niejednokrotnie sprawiało problem. Obecnie art. 189 k.p.c. stosuje się odpowiednio do regulacji przewidzianej w art. 479 [129] k.p.c., w którym w jego §2 samoistnie określono interes prawny.
I tak zgodnie z ww. normą interes prawny powoda istnieje, jeżeli:
- pozwany uzna czynności, których dotyczy powództwo, za naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego oraz prawa z rejestracji lub
- pozwany nie potwierdził w należycie wyznaczonym przez powoda terminie, że czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.
Pozwanym na gruncie omawianej regulacji jest podmiot praw wyłącznych, czyli podmiot, któremu przyznano wyłączne prawo do korzystania z określonego dobra prawnego (np. wynalazku, wzoru użytkowego, znaku towarowego).
Ustalenie może dotyczyć czynności, które są planowane w przyszłości, trwają obecnie, a także do czynności, które zostały już zakończone.
W artykule 479 [129] k.p.c. doprecyzowano również, co należy rozumieć pod pojęciem „należycie wyznaczony termin”. Zgodnie z Ustawą termin należycie wyznaczony:
- jest w formie pisemnej,
- nie może być nie krótszy niż dwa miesiące od dnia doręczenia uprawnionemu pisma,
- w swej treści zawiera:
- dokładne oznaczenie czynności, które zamierza podjąć i które mogą stanowić naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji,
- informacje w jakim zakresie może nastąpić naruszenie,
- wezwanie uprawnionego do wyraźnego potwierdzenia, że czynności, które zamierza podjąć nie stanowią naruszenia.
Warto zauważyć, że żądanie ustalenia na podstawie 479 [129] k.p.c. ma zastosowanie do naruszenia prawa własności intelektualnej, tj. ustalenie braku naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, praw ochronnych. Natomiast nie można stosować tej regulacji w powództwach o ustalenie innej kategorii praw własności intelektualnej, jak np. wynikających z przepisów prawa autorskiego, czy praw do bazy danych na podstawie przepisów Ustawy o ochronie baz danych.
Jest to na tyle nowe rozwiązanie, że ciężko określić, czy przyniesie założone cele, a także czy stanie się na tyle popularne wśród przedsiębiorców, że będą z niego korzystać.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
*USTAWA z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw1), Dz. U. z 2020 r. poz. 288, 875, z 2021 r. poz. 187
autor:
