W dzisiejszym artykule omówimy zasady dochodzenia roszczeń związanych ze śmiercią bliskiej osoby w wyniku wypadku. Takie zdarzenie to ogromna tragedia, która niesie ze sobą nie tylko ból emocjonalny, ale często również poważne konsekwencje finansowe dla rodziny poszkodowanego. W takiej sytuacji osoby bliskie zmarłego mogą dochodzić następujących świadczeń:
Zadośćuczynienie za krzywdę
Najbliżsi członkowie rodziny osoby zmarłej, tacy jak małżonek, dzieci, rodzice czy rodzeństwo, mają prawo ubiegać się o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Świadczenie to ma na celu zrekompensowanie cierpienia psychicznego oraz bólu emocjonalnego wynikającego z utraty bliskiej osoby. Wysokość zadośćuczynienia zależy od wielu czynników, w tym stopnia pokrewieństwa, głębokości więzi emocjonalnej z osobą zmarłą, wieku poszkodowanych oraz ich sytuacji życiowej po śmierci bliskiego. Zgodnie z art. 446 § 4 k.c., roszczenie to przysługuje wyłącznie najbliższym członkom rodziny, a jego celem jest zrekompensowanie nie tylko samego bólu po stracie, ale przede wszystkim przedwczesnej utraty członka rodziny.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 marca 2023 r. I ACa 1455/22 „Określając wysokość zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy, a więc przede wszystkim wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego z osobą zmarłą, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej (np. nerwicy, depresji), stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał znaleźć się w nowej rzeczywistości i ją zaakceptować, wiek pokrzywdzonego.”
Odszkodowanie za znaczące pogorszenie sytuacji życiowej
W przypadku śmierci bliskiej osoby, która miała istotny wpływ na sytuację finansową rodziny, istnieje prawo do odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej. Jest to forma rekompensaty za utratę wsparcia materialnego, jakie zmarły zapewniał, np. jako główny żywiciel rodziny. Wysokość tego odszkodowania zależy od szeregu czynników, takich jak wiek zmarłego, jego dochody, liczba osób pozostających na jego utrzymaniu oraz przewidywana długość jego życia.
Pogorszenie sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 k.c., odnosi się nie tylko do bieżącego pogorszenia sytuacji finansowej, ale także do przyszłych strat majątkowych, jakie rodzina może ponieść w wyniku tej straty.
Zwrot kosztów pogrzebu
Rodzina zmarłego ma prawo do zwrotu kosztów związanych z organizacją pogrzebu. Świadczenie to obejmuje wydatki takie jak zakup trumny, wieńców, opłaty za miejsce na cmentarzu, usługi pogrzebowe oraz transport zwłok. Aby uzyskać zwrot tych kosztów od ubezpieczyciela sprawcy wypadku, konieczne jest udokumentowanie poniesionych wydatków za pomocą rachunków lub faktur. Kluczową rolę odgrywa tutaj dokładne udowodnienie wysokości poniesionych kosztów, aby mogły one zostać odpowiednio zrekompensowane.
Zwrot kosztów leczenia i opieki przed śmiercią
Jeżeli zmarły przed śmiercią w wyniku wypadku był hospitalizowany lub wymagał opieki medycznej, najbliżsi członkowie jego rodziny (małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo) mogą ubiegać się o zwrot kosztów leczenia. Świadczenie to obejmuje wydatki związane z leczeniem szpitalnym i ambulatoryjnym, rehabilitacją, zakupem leków i sprzętu medycznego oraz opieką domową. Aby otrzymać zwrot tych kosztów, konieczne jest ich odpowiednie udokumentowanie, np. za pomocą rachunków i faktur.
Renta dla osób uprawnionych
Bliscy zmarłego, którzy byli na jego utrzymaniu lub wobec których zmarły miał ustawowy obowiązek alimentacyjny, mogą ubiegać się o rentę od osoby odpowiedzialnej za wypadek lub jej ubezpieczyciela. Renta ta może być przyznana m.in. na rzecz dzieci pozostających na utrzymaniu zmarłego do czasu ukończenia edukacji oraz małżonka, jeżeli zmarły był głównym żywicielem rodziny. Podstawą prawną dochodzenia takiej renty jest art. 446 § 2 k.c. Renta może być przyznana na czas określony lub nieokreślony, w zależności od sytuacji materialnej i życiowej osób uprawnionych oraz stopnia ich zależności finansowej od zmarłego.
W przypadku śmierci bliskiej osoby w wyniku wypadku, najbliżsi mogą dochodzić różnych roszczeń, w tym zadośćuczynienia, odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, renty, a także zwrotu kosztów pogrzebu i leczenia. W przypadku pytań lub potrzeby wsparcia w kompletowaniu niezbędnych dokumentów, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Pomożemy Państwu przejść przez każdy etap procesu ubiegania się o zadośćuczynienie i odszkodowanie.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 22 października 2024 r.
autor/redaktor cyklu:
