Aspekt społeczny w działalności firm zgodnie z prawodawstwem Unii Europejskiej jest równie istotny jak kwestie środowiskowe czy zarządcze (dot. ładu korporacyjnego). W ramach tego filaru raportowania, firmy mierzą i zgłaszają zagrożenia i możliwości dla pracowników, innych osób i społeczności w oparciu o zestaw konkretnych standardów i wskaźników. Innymi słowy firmy sprawdzają, jak traktują ludzi w swoim otoczeniu.
Standardy społeczne dotyczą ludzkich aspektów działalności gospodarczej. Zrozumienie i wdrożenie ich z pewnością może pomóc podmiotom zarządzać potencjalnym ryzykiem i możliwościami, które są istotne dla ich kapitału ludzkiego i społeczności, w której prowadzą działalność.
Obejmują one szeroki zakres zagadnień, takich jak prawa pracownicze, etykę, różnorodność i inkluzywność, bezpieczeństwo i higienę pracy, relacje ze społecznościami lokalnymi, stosunek do praw człowieka, relacji z interesariuszami i podejście do spraw społecznych. Przy raportowaniu tego wymiaru zrównoważonego rozwoju niezbędne jest odniesienie się do następujących standardów sprawozdawczości:
- ESRS S1 Zatrudnienie – w tym zakresie podmioty raportują wszystkie kwestie pracownicze w odniesieniu do „własnych zasobów pracowniczych” (do tej grupy należą pracownicy oraz osoby niebędące pracownikami np. niezależni wykonawcy, pracownicy tymczasowi, osoby zatrudnione przez firmy zajmujące się głównie „działalnością związaną z zatrudnieniem”). Istotne z punktu widzenia tego standardu są takie kwestie pracownicze jak bezpieczeństwo (śledzenie wskaźników dotyczących wypadków przy pracy oraz innych zagrożeń zdrowotnych i bezpieczeństwa w miejscu pracy), stabilność zatrudnienia, wolność zrzeszania się, dialog społeczny, work life balance i inicjatywy z zakresu wellbeing. Ten aspekt raportowania kładzie nacisk na warunki pracy, równe traktowanie i równość szans. Obejmuje również monitorowanie różnorodności w zatrudnieniu pod względem płci, pochodzenia etnicznego, wieku, orientacji seksualnej a także ocenę klimatu organizacyjnego.
- ESRS S2 Pracownicy w łańcuchu wartości – standard wymaga raportowania tych samych kwestii jak ten Standard ESRS S1, jednakże dotyczy innej grupy pracowników, czyli tych, którzy nie wchodzą w zakres „własnych zasobów pracowniczych”. Będą to najczęściej osoby wykonujące pracę w łańcuchu wartości jednostki na wyższym i niższym szczeblu, m.in. dostawcy usług logistycznych lub dystrybucyjnych, franczyzobiorcy czy sprzedawcy detaliczni. W procesie przygotowania do raportowania kluczowe jest zmapowanie swojego łańcucha wartości i zidentyfikowanie pracowników w łańcuchu wartości, których będzie dotyczył raport.
- ESRS S3 Otoczenie społeczne – dotyczy praw gospodarczych, społecznych, kulturalnych, obywatelskich i politycznych społeczności. Porusza zagadnienia wolności wypowiedzi, wolności zgromadzania się, oddziaływania na obrońców praw człowieka i praw ludności rdzennej (w tym ich kultury). Podmiot powinien zaraportować jak wpływa na społeczność lokalną, zarówno w sposób pozytywny (np. poprawa lokalnej infrastruktury), jak i negatywny (np. zanieczyszczenia z zakładów produkcyjnych pogarszające lokalne środowisko), jakie działania podejmuje, aby zapobiegać lub łagodzić negatywne skutki tego oddziaływania. Co istotne, ta analiza nie dotyczy wyłącznie obszaru bezpośredniej obecności i działania podmiotu, ale także społeczności dotkniętych w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstwa, przez dostawców oraz poprzez własne produkty lub usługi. Podmiot powinien przeanalizować powyższe oddziaływania, opisać i podjąć odpowiednie kroki w celu ich usunięcia lub wzmocnienia.
- ESRS S4 Konsumenci i użytkownicy końcowi – ten standard raportowania dotyczy konsumentów będących ostatecznymi użytkownikami. Firmy powinny przywiązywać wagę do ich praw do prywatności, wolności wypowiedzi czy dostępu do wysokiej jakości informacji. Przedsiębiorstwo nie może dyskryminować żadnych grup społecznych i jego usługi nie powinny być niedostępne dla danej społeczności. Wręcz przeciwnie, powinno angażować społeczność lokalną poprzez podejmowanie działań na rzecz wspierania lokalnych inicjatyw społecznych i rozwoju.
Podsumowując, znaczenie aspektu społecznego w ESG jest wielowymiarowe. Podmioty, które dbają o swoich pracowników, klientów czy społeczności lokalne czerpią z tego wiele korzyści. Przemyślane praktyki społeczne pomagają przedsiębiorcom utrzymywać pozytywny wizerunek, unikać skandali, bojkotów konsumenckich czy procesów sądowych, co chroni wartość podmiotu i stabilizuje jego pozycję na rynku.
Sprostanie wymogom w zakresie społecznego aspektu nie jest proste. Na drodze ku temu stoi wiele wyzwań: identyfikacja i zarządzanie grupą interesariuszy, współpraca z dostawcami, którzy również powinni przestrzegać standardów związanych z zrównoważonym funkcjonowaniem, zapewnienie pracownikom takich warunków pracy, które będą przyciągać nowe talenty i zatrzymywać ich na dłużej. Organizacje mają również często trudne wyzwanie zdobycia i utrzymania zaufania lokalnej społeczności.
Co kluczowe, zbieranie, monitorowanie i raportowanie wskaźników społecznych często nadal stanowi trudne zadanie ze względu na fakt, że nie wszystkie aspekty społeczne są łatwo kwantyfikowalne i porównywalne.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 16 października 2024 r.
autor:
