Ordynacja podatkowa z założenia jest ustawą regulującą sposób postępowania w kontaktach z administracją podatkową. W wyniku licznych nowelizacji została mocno rozbudowana. Reguluje też kwestie, które według przedstawicieli doktryny prawa podatkowego powinny znaleźć się w odrębnych aktach prawnych, jak np. blokady rachunków bankowych, czy porozumienia z administracją. Poza licznymi zmianami w ustawie powstał też projekt zupełnie nowej ordynacji, stworzony przez zespół specjalistów z zakresu prawa podatkowego pod przewodnictwem prof. Leonarda Etela. Projekt ten nie został jednak nigdy uchwalony.
Nie przedstawiamy Państwu tych informacji o Ordynacji podatkowej z powodu jakiegoś szczególnego zamiłowania do tej ustawy. Przyczynkiem do tego jest bowiem projekt kolejnej nowelizacji, który chciałbym Państwu przybliżyć.
Wśród planowanych zmian są zarówno takie, które są korzystne dla podatników, jak i takie, które zwiększają możliwości organów skarbowych. Najważniejsze z nich to:
- Ograniczenie zawieszenia biegu przedawnienia w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
Obecnie wszczęcie każdego postępowania w sprawie karnej skarbowej powoduje zawieszenie przedawnienia. Choć Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z 24 maja 2021 r. sygn. I FPS 1/21 stwierdził, że instrumentalne wszczęcie postępowania karnego skarbowego nie powoduje zawieszenia terminu przedawnienia podatków, to praktyka organów skarbowych nie zmieniła się w tym zakresie. W większości przypadków to sądy administracyjne orzekają czy doszło do zawieszenia biegu przedawnienia, czy też nie.
Proponowane rozwiązanie nie rozwiązuje w całości powyższego problemu, ale w znacznej mierze go ogranicza. Zgodnie z projektem, zawieszenie biegu przedawnienia spowoduje wyłączenie wszczęcie postępowania karnego skarbowego w sprawie o dokonanie przestępstwa z określonych artykułów kodeksu karnego skarbowego. Oznacza to, że wszczęcie postępowania karnego skarbowego w sprawach o wykroczenia lub o przestępstwa w których kwota narażona na uszczuplenie jest małej wartości (do 200 krotności minimalnego wynagrodzenia), nie spowoduje zawieszenia przedawnienia podatku.
- Wydłużenie terminu przedawnienia w przypadku korekty
Obecnie bieg terminu przedawnienia wynosi 5 lat od końca roku, w którym podatek powinien być zapłacony. Proponuje się, by termin ten uległ przedłużeniu o 12 miesięcy, jeżeli podatnik w okresie 12 miesięcy przed przedawnieniem złoży korektę, która spowoduje zmniejszenie podatku, zwiększenie straty, bądź zwiększenie zwrotu podatku.
- Zwiększenie kwoty podatku, którą można zapłacić za podatnika
Co do zasady każdy płaci swoje zobowiązania podatkowe. Przepisy dopuszczają możliwość zapłaty za inną osobę podatku do wysokości 1 000 zł. Proponowana zmiana podnosi ten limit do kwoty 5 000 zł
- Zmiany w schematach podatkowych (MDR)
W zakresie schematów podatkowych proponowane są ograniczenia w raportowaniu schematów krajowych (których obowiązek raportowania nie wynika z Dyrektywy UE, a jest pomysłem polskiego ustawodawcy). Planowane jest wyłączenie możliwości wydawania interpretacji podatkowych w przedmiocie schematów podatkowych. Uwzględniony też został postulat zachowania tajemnicy zawodowej doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów, w związku z czym nie będą oni zobowiązani do informowania o schematach podatkowych klientów.
- Reprezentowanie podmiotu niebędącego stroną postępowania przez pełnomocnika
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wyłącznie strona postępowania może działać przez pełnomocnika. Proponuje się, by uprawnienie to przysługiwało także innym podmiotom wzywanym do złożenia wyjaśnień lub przedłożenia dokumentów. Mogłyby one działać przez ustanowionego pełnomocnika ogólnego.
- Przesłuchania świadka w postępowaniu podatkowym na odległość
Proponuje się wprowadzenie możliwości przesłuchania świadka w sposób zdalny. Obecnie świadek w celu przesłuchania musi stawić się w siedzibie organy podatkowego.
- Zmiany w Kodeksie Karnym Skarbowym – mandat zaoczny
Proponuje się wprowadzenie do porządku prawnego mandatu zaocznego w sprawach karnych skarbowych. Obecnie takie rozwiązanie funkcjonuje w przypadku wykroczeń (nie skarbowych). Zapłata takiego mandatu byłaby równoznaczna z jego przyjęciem, zaś niezapłacenie oznaczałoby odmowę przyjęcia mandatu i skutkowałoby rozpoznaniem sprawy przez sąd.
Z treścią projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej można się zapoznać na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.gov.pl/projekt/12396201/katalog/13119151
Podstawowy termin wejścia w życie ustawy planowany jest na 1 stycznia 2026 r.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 06 kwietnia 2025 r.
autor/redaktor cyklu:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
