W dzisiejszym artykule w cyklu pt. „Wtorkowe Poranki dla Budowlanki” wracamy do kwestii związanych z ESG w nieruchomościach i chcemy Państwu przybliżyć rozwiązania w postaci zielonych inwestycji. Jest to ważny temat, gdyż w związku z unijnym zobowiązaniem państw członkowskich Unii Europejskiej do obniżenia emisji gazów cieplarnianych we wszystkich gałęziach gospodarki do 2050 roku, rośnie liczba przedsiębiorstw kładących nacisk na większe poszanowanie energii. Zyskują więc na znaczeniu tzw. „zielone inwestycje”, mające przyczynić się do spowolnienia uwalniania do atmosfery gazów, posiadających zdolność zatrzymywania ciepła, takich jak dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu i inne.
Zielone inwestycje to przede wszystkim rozwiązania prawne, mające przyspieszyć realizację celów klimatycznych, polegające m. in. na zwiększeniu efektywności energetycznej i znaczenia odnawialnych źródeł energii w gospodarce, wdrożeniu rozwiązań wspierających obieg zamknięty, rozwoju instrumentów finansowych propagujących zielone inwestycje, promowaniu standardów kładących nacisk na efektywność energetyczną i zrównoważone planowanie, budowaniu świadomości ekologicznej w społeczeństwie poprzez rozpowszechnianie programów edukacyjnych dotyczących bardziej proekologicznego życia.
Gospodarka o obiegu zamkniętym (cyrkularna), to strategia rozwoju zakładająca minimalizowanie eksploatacji surowców oraz powstawanie odpadów, poprzez tworzenie zamkniętych procesów, w których nieczystości traktowane są jako surowce zdatne do ponownego wykorzystania. Oparta jest ona na sześciu zasadach „R”: odnów („Refuse”), ogranicz („Reduce”), używaj ponownie („Reuse”), naprawiaj („Recover”), oddaj do recyklingu („Recycle”), zastanów się co możesz zrobić lepiej („Rethink”). Celem tej strategii jest zminimalizowanie marnotrawstwa surowców, na przykład poprzez utworzenie systemu kaucyjnego oraz jak najefektywniejsze wykorzystanie energii, poprzez produkcję takich urządzeń, jak m. in.: turbiny wiatrowe, pompy ciepła, baterie, panele słoneczne, urządzenia do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (z ang. „CCUS” – Carbon Capture, Utilization and Storage), elektrolizery i inne.
Instrumenty finansowe propagujące zielone inwestycje, to instrumenty prawne opisane między innymi w rozporządzeniu w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych; „SFDR”), rozporządzeniu w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 „Taksonomii”) oraz aktach delegowanych do nich. Generalnie, zielone inwestycje można skategoryzować do dwóch grup: „instrumenty finansowe jasnozielone” oraz „instrumenty finansowe ciemnozielone”. „Jasnozielone” opisane zostały w art. 8 SFDR. Zgodnie z definicją, nie muszą one realizować celów środowiskowych lub społecznych, a tylko je „promować”. „Instrumenty finansowe ciemnozielone” zostały natomiast opisane w art. 9 SFDR i mają bardziej znaczący cel – mianowicie wprowadzanie w życie idei zrównoważonych inwestycji. Podkreślić należy, że jest to wyłącznie system mający usprawnić proces ujawniania informacji o zrównoważonym rozwoju, a nie narzędzie do certyfikacji czy oceny jakości produktów pod tym kątem.
„Efektywność energetyczna”, to pojęcie wprowadzone do polskiego porządku prawnego na bazie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, stawiające sobie za cel zużycie energii przez Polskę do końca 2030 r., do wysokości 5580 tys. ton, za pomocą wdrożenia systemu świadectw efektywności energetycznej („białych certyfikatów”) oraz środków alternatywnych.
„Białe certyfikaty” przyznawane są przedsiębiorstwom zajmującym się sprzedażą energii elektrycznej, ciepła sieciowego, paliw gazowych, a także podmiotom paliwowym wprowadzającym do obrotu paliwa ciekłe, domom maklerskim oraz odbiorcom końcowym, tj. odbiorcom dokonującym zakupu paliw lub energii na własny użytek, które podejmą działania przyczyniające się do zaoszczędzenia energii elektrycznej poprzez poprawę efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego.
„Środki alternatywne” natomiast to środki zastępcze, z których mogą skorzystać ww. podmioty, które nie zdecydują się na „Białe certyfikaty”. Są to programy i instrumenty służące poprawie efektywności energetycznej, finansowane m. in. z budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków unijnych oraz z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA, środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także środków szesnastu wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Wsparciem na przedsiębiorców w procesie „zielonej transformacji” ma być pomoc państwa na rzecz mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców oraz średnich przedsiębiorców.
Zgodnie z wartym odnotowania rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 29 września 2023 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na realizację projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto, wprowadzone zostały ułatwienia dla przedsiębiorców chcących zainwestować w „projekt niskoemisyjny”. I tak, przedsiębiorca, chcący zainwestować w „projekt niskoemisyjny”, zdefiniowany w rzeczonym rozporządzeniu powinien spełniać łącznie pięć przesłanek tj.:
- planować realizację „inwestycji początkowej” w rozumieniu art. 2 pkt 49 rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu,
- w związku z inwestycją ponieść koszty na poziomie co najmniej 110 milionów euro,
- w związku z inwestycją planować utworzenie co najmniej 50 nowych miejsc pracy,
- zagwarantować, aby inwestycja została zakończona nie później niż w okresie 7 lat od rozpoczęcia prac,
- spełniać co najmniej 5 z warunków uzupełniających – mowa tu między innymi o: inwestycji w odnawialne źródła energii, lokalizacji na obszarze zagrożonym wykluczeniem, tworzeniu powiązań regionalnych, robotyzacji i automatyzacji procesów, wykorzystaniu potencjału zasobów ludzkich czy podejmowaniu działań w zakresie opieki nad pracownikiem, przy czym łączna kwota pomocy dla jednego przedsiębiorcy nie może być wyższa niż od 150 do 350 mln euro.
Na tym etapie wydaje się, iż największą barierę w złożeniu wniosku stanowi wysokość kosztów, które początkujący przedsiębiorca musiałby przeznaczyć na inwestycję, tj. kwoty 110 milionów euro.
Jeszcze nie tak dawno zielone inwestycje były postrzegane jako rozwiązania prawne mające zastosowanie wyłącznie do wąskiej grupy przedsiębiorców. Dziś inwestowanie w sposób zrównoważony zyskuje zainteresowanie w coraz szerszym kręgu odbiorców. Staje się szybko rozwijającą się branżą, nie tylko przynoszącą znaczne zyski finansowe, ale przede wszystkim propagującą zrównoważony rozwój.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 13 stycznia 2025 r.
autorzy:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
