W życiu każdego przedsiębiorcy pojawia się pytanie: co w przyszłości stanie się z wypracowanym majątkiem i budowaną przez wiele lat firmą? Szczególnie dotyczy to przedsiębiorstw, które zakładane były lata temu, z rodzinnymi tradycjami. Dziś ich założyciele myślą o przekazaniu swoich przedsiębiorstw, aby kontynuować ich działalność przez kolejne pokolenia. Niestety nie zawsze ustawowi spadkobiercy chcą przejąć rodzinne firmy, albo też wybrali inną drogę zawodową. Często zdarza się tez sytuacja, że jeden ze spadkobierców prowadził biznes razem z rodzicami przez całe życie i zna go „od podszewki”, a pozostali spadkobiercy wykonują inne zawody i nie chcą go kontynuować tylko spieniężyć bądź zostać spłaceni przez spadkobiercę, który przejmie biznes rodzinny. Dlatego właśnie zarządzaniem majątkiem dziedziczonej firmy będzie mogła zajmować się stworzona fundacja rodzinna.
14 grudnia 2022 r. Sejm uchwalił ustawę o fundacji rodzinnej i została ona skierowana do Senatu. Podstawowym celem wprowadzenia polskiej fundacji rodzinnej jest umożliwienie zachowania majątku firm rodzinnych. Wprowadzenie fundacji rodzinnej zminimalizuje ryzyko nieudanej sukcesji oraz zagwarantuje kontynuację działalności firmy.
Jak założyć fundację rodzinną?
Do założenia fundacji rodzinnej niezbędne będzie:
- Złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim albo w testamencie.
- Sporządzenie statutu zawierającego reguły działania fundacji rodzinnej.
- Przekazanie majątku na fundusz założycielski (co najmniej 100 000 zł)
- Ustanowienie organów fundacji rodzinnej.
- Wpisanie fundacji rodzinnej do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.
Założyciele fundacji rodzinnej
Co ważne, założycielem fundacji rodzinnej, czyli jej fundatorem będzie mogła być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Założenie fundacji rodzinnej nie może być dokonane przez osobę prawną ani przez inną jednostkę organizacyjną. Należy zaznaczyć, że fundację rodzinną będzie mogła założyć więcej niż jedna osoba, ale jedynie w przypadku ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim. Będzie istniała także możliwość aby Fundacja została utworzona w testamencie – w tym wypadku będzie mogła mieć tylko jednego fundatora. W zakresie fundatora istotną kwestię stanowi fakt, że nie będzie on odpowiadał za zobowiązania fundacji rodzinnej.
Działalność fundacji
Istotne jest, że fundacja co do zasady nie będzie mogła prowadzić działalności gospodarczej, co miałoby ograniczyć ryzyka związane z prowadzeniem takiej działalności i koniecznością ochrony wnoszonego do niej majątku. Wyjątek ma stanowić działalność, która polegałaby na:
- zbywaniu mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia
- najmie, dzierżawie lub udostępnianiu na innej podstawie mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem
- przystępowaniu i uczestnictwie w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą
- nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze
- udzielaniu pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje, spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik, a także beneficjentom
- obrocie zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji -prowadzeniu przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego
Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji fundacji rodzinnej zdecydowanie ułatwi sukcesję polskich przedsiębiorstw rodzinnych i umożliwi akumulację oraz ochronę majątku rodzinnego. W kolejnym wpisie przedstawimy Państwu szczegółowo założenia fundacji rodzinnej, a także przybliżymy krąg beneficjentów, sposób opodatkowania fundacji rodzinnej, a także zmiany w zakresie prawa do zachowku.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 21 grudnia 2022 r.
autorzy:
