Kodeks spółek handlowych w art. 586 przewiduje odpowiedzialność karną kadry zarządzającej spółek handlowych za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, w której wystąpiły przesłanki wynikające z przepisów prawa upadłościowego.
Niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Kiedy zatem przypada końcowy termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości?
Zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w Sądzie upływa nie później niż 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.
Cel ochrony
Celem artykułu 586 k.s.h. jest ochrona szeroko rozumianego bezpieczeństwa obrotu. Przepis ten ma przede wszystkim chronić interesy majątkowe wspólników spółki, jej wierzycieli, jak również innych osób trzecich, gdyż zgłoszenie we właściwym terminie wniosku o upadłość ma także zapobiegać wchodzeniu tych osób w stosunki majątkowe z niewypłacalną spółką handlową.
Kto podlega odpowiedzialności karnej
Przedstawiciele doktryny prawa, jak również orzecznictwo sądów, wykreowały dwie koncepcje odpowiedzialności karnej kadry menedżerskiej.
Pierwsza z tych koncepcji indywidualizuje odpowiedzialność członków zarządu. Oznacza to, że w przypadku zarządów wieloosobowych, odpowiedzialność karną ponosi ten członek zarządu który swoim zachowaniem np. poprzez zatajenie kluczowych informacji, uniemożliwił bądź utrudnił pozostałym członkom zarządu możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W sytuacji wyraźnego podziału kompetencji np. wskazania członka zarządu odpowiedzialnego za prowadzenie spraw finansowych spółki, również można wykazać, że pozostali członkowie nie posiadali kompetencji do prawidłowej oceny czy zaistniał stan nakładający obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Druga z koncepcji określa, że nie ma znaczenia, czy kadra menedżerska w ramach wyraźnego podziału kompetencji nie zajmuje się sprawami finansowymi oraz nie ma w tym zakresie kompetencji wskazując, że w takim wypadku są to wyłącznie wewnętrzne ustalenia, a odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie zarządu spółki.
Kadra menedżerska może uwolnić się od odpowiedzialności w sytuacji w której wykaże, że otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu.
Ponadto w sytuacji w której istniały przesłanki, którymi kierował się zarząd, które miały wpływ na opóźnienie decyzji o złożeniu wniosku o upadłość i są oparte na dowodach, to członkowie zarządu mogą zostać uwolnieni od odpowiedzialności karnej bądź stopień ich zawinienia może ulec zmniejszeniu.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 6 grudnia 2023 r.
autor/redaktor cyklu:
