W dzisiejszym wydaniu z cyklu „Wtorkowe Poranki dla Budowlanki” nadal pozostajemy w temacie prawa wodnego, skupiając się na zagadnieniu dotyczącym opłat związanych w korzystaniem z wód. Opłaty za usługi wodne stanowią istotny aspekt w całym prawie wodnym i dlatego też dzisiaj przeanalizujemy dla Państwa to zagadnienie.
Usługi wodne to rodzaj korzystania z wód, które wykracza poza zakres powszechnego, zwykłego i szczególnego korzystania z wód. Obejmują one różne działania, takie jak pobór wód, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, a także inne specjalistyczne korzystanie z wód i w wielu przypadkach podlegają one opłacie.
Opłaty za usługi wodne dotyczą takich rodzajów działań jak:
- Pobór wód: zarówno wód podziemnych, jak i wód powierzchniowych. Wysokość opłat w tym przypadku zależy od ilości pobranych wód, rodzaju wód oraz celu poboru;
- Wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi: opłata w tym przypadku zależy od rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości;
- Odprowadzanie do wód: dotyczy wód opadowych lub roztopowych. Wysokość opłaty może być różna w zależności od określonych warunków;
- Poboru wód podziemnych i wód powierzchniowych na potrzeby chowu i hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych;
- Szczególne korzystanie z wód: obejmuje wydobycie materiałów z wód powierzchniowych, wycinanie roślin w wód lub brzegu oraz inne działania wpływające na środowisko wodne.
Opłaty za usługi wodne ustala Zarząd Zlewni, który stanowi jednostkę organizacyjną Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Opłaty składają się z dwóch części: opłaty stałej i opłaty zmiennej. Opłatę stałą ustala się raz w roku, opłatę zmienną po zakończeniu każdego kwartału. Wysokość opłaty zależna jest od rodzaju usługi wodnej i jest przekazywana podmiotowi obowiązanemu do jej uiszczenia. Podstawę ustalenia opłaty stałej stanowi pozwolenie wodnoprawne lub pozwolenie zintegrowane.
Od 2018 r. podmioty korzystające z wód są zwolnione z obowiązku samodzielnego naliczania opłat wynikających z Prawa wodnego, którą oblicza Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (PGW WP). Sposób pozyskiwania danych niezbędnych do naliczenia opłat za usługi wodne nie jest jednak dość klarowanie określony. Docelowo ma to być wykonywane na podstawie urządzeń pomiarowych, które umożliwią pomiar ilości pobranej wody oraz ilości ścieków wprowadzonych do wód lub do ziemi. Na zainstalowanie wskazanych wyżej urządzeń PGW WP ma czas do końca 2026 roku (początkowo miał być to koniec 2020 roku).
Aktualnie, w okresie przejściowym do końca 2026 roku, zgodnie z art. 552 i 522a Prawa wodnego, wysokość opłat za usługi wodne będzie ustalana przez zarządy zlewni PGW WP na podstawie następujących danych:
- danych określonych w pozwoleniu wodnoprawnym lub zintegrowanym;
- pomiarów przeprowadzanych przez organy administracji w ramach kontroli gospodarowania wodami lub ustaleń z przeglądów pozwoleń wodnoprawnych lub zintegrowanych;
- odczytów z przyrządów pomiarowych, dokonywanych w ramach kontroli gospodarowania wodami;
- oświadczeń podmiotów obowiązanych do ponoszenia opłat za usługi wodne, składanych za poszczególne kwartały;
- deklaracji kwartalnych dotyczących energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie energetyki wodnej, wyrażonej w MWh, przekazanych przez podmioty obowiązane do ponoszenia opłat za usługi wodne za pobór wód do celów elektrowni wodnych.
Jedynie za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej wysokość opłaty za usługi wodne ustala wójt, burmistrz lub prezydent miasta, na podstawie kwartalnych oświadczeń podmiotów obowiązanych do ponoszenia takich opłat.
Jeżeli opłata za usługi wodne nie przekracza 20 zł to nie podlega uiszczeniu i w takim przypadku Zarząd Zlewni PGW WP nie przekazuje podmiotowi korzystającemu z usług wodnych informacji ustalającej taką opłatę.
Podmiot, który nie zgadza się z wysokością ustalonej opłaty może złożyć reklamację. Nieuiszczenie opłat w terminie skutkuje wydaniem przez Dyrektora Zarządu Zlewni decyzji administracyjnej, a niewykonanie ostatecznej decyzji może skutkować ich wyegzekwowaniem opłaty zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Jak wskazują Wody Polskie system opłat za korzystanie z wód w Polsce ma kluczowe znaczenie dla zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi. Warto o tym pamiętać i warto ustalić z kontrahentem czy w związku z realizowaną lub zrealizowaną inwestycją zostały na inwestora nałożone opłaty za korzystanie z usług wodnych.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 25 marca 2024 r.
autor:
