Jakiś czas temu informowaliśmy Państwa o planowanym rozszerzeniu uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy (Nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy) oraz o tym jakie skutki podatkowo-składkowe może wywołać przekwalifikowanie kontraktu b2b w umowę o pracę (Skutki podatkowe przekwalifikowania umowy b2b). Czy jednak taka sytuacja może mieć pozytywny wpływ na rozliczenia podatkowe pracodawcy? Okazuje się, że w pewnych sytuacjach tak. Sytuację taką obrazuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 marca 2024 r. sygn. II FSK 759/21.
Sprawa dotyczyła interpretacji indywidualnej. Wystąpiła o nią spółka, która zatrudnia pracowników na umowę o pracę, jak i podwykonawców – osób wykonujących pracę na podstawie umowy b2b. Współpracownicy prowadzą własną działalność gospodarczą, są jednak stałym elementem całego zespołu skarżącej, uczestnicząc w realizowanych przez nią projektach na podobnej zasadzie, jak pracownicy. Spółka organizuje spotkania integracyjne dla pracowników i współpracowników, mające na celu wzmocnienie pozytywnych relacji, zwiększenie identyfikacji ze spółką, a także motywowanie zespołów do wydajnej pracy i tworzenia więzów lojalności zespołów wobec spółki (a przez to zapewnia/utrzymuje współpracę z najlepszymi pracownikami/współpracownikami). Spółka zadała pytanie, czy może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki ponoszone na spotkania integracyjne w zakresie dotyczącym współpracowników.
Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej uznał, że nie. Przedstawione wydatki nie pozostają bowiem w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganiem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Stanowią natomiast wydatki na reprezentację, ponieważ ich głównym celem jest tworzenie lub poprawa wizerunku przedsiębiorcy wobec osób trzecich, niebędących jego pracownikami.
Spółka nie zgadzając się z wydaną interpretacją, złożyła skargę do sądu administracyjnego. Wojewódzki sąd administracyjny przyznał jej rację. Wskazał, że istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma okoliczność, że w ramach modelu organizacji pracy współpracownicy są stałym elementem całego zespołu, uczestnicząc w projektach realizowanych przez skarżącą na podobnej zasadzie, jak pracownicy. W świetle tych okoliczności niezasadne jest stanowisko, że wydatki na spotkania integracyjne dla współpracowników nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganiem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła. W tej sytuacji nie ma istotnego znaczenia forma umowy zawartej z daną osobą, ma natomiast znaczenie jednakowy cel wydatków, to jest nawiązanie i utrzymanie współpracy z najlepszymi specjalistami z branży oraz zwiększanie wydajności zespołu, a w konsekwencji osiągnięcie wyższych przychodów przez spółkę. Współpracownicy nie są klientami spółki, co wyklucza możliwość przypisania analizowanym wydatkom reprezentacyjnego charakteru.
Tym razem skargę kasacyjną złożył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wydatki poniesione na udział współpracowników w spotkaniu integracyjnym nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu. Uzasadnił to m. in inną pozycją pracowników oraz osób świadczących usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Pracownik spółki wykonuje bowiem swoją pracę na warunkach określonych w Kodeksie pracy, a więc pod kierunkiem pracodawcy i w określonym przez niego miejscu i czasie, na pracodawcy ciążą określone prawem obowiązki, w tym w zakresie zaspokajania potrzeb socjalnych, bytowych, a nawet kulturalnych pracowników. Jest też zobowiązany – między innymi – do przestrzegania praw pracowniczych, przeciwdziałania mobbingowi, udzielania urlopów wypoczynkowych, ponoszenia szeregu rodzaju kosztów (składek emerytalno-rentowych, wpłat na pracownicze programy kapitałowe, tworzenia funduszy świadczeń socjalnych). Wydatki poniesione zatem na integrację pracowników i zaspokajanie ich potrzeb w zakresie rozrywki leżą więc, po pierwsze, w zakresie obowiązków pracodawcy, a po drugie prowadzą do zwiększenia efektywności pracy, leżą więc także w jego interesie.
Inaczej natomiast kształtuje się sytuacja prawna podmiotów gospodarczych współpracujących ze spółką. Współpracownicy wykonując działalność gospodarczą we własnym imieniu sami, jako przedsiębiorcy, organizują sobie warunki jej wykonywania, kierując się zasadami zwiększania zysku. Działając samodzielnie i na własny koszt podejmują wszystkie niezbędne dla siebie działania mające powodować, aby prowadzona przez nich działalność przynosiła im jak największe korzyści, sami też określają warunki świadczonych przez siebie usług. Z istoty działalności gospodarczej wynika, że nikt ich do niej nie motywuje, a wybór kontrahentów pozostawiony jest ich swobodnemu uznaniu – jakkolwiek na wybór ten niewątpliwie może mieć wpływ wykreowany wizerunek kontrahenta jako podmiotu budzącego zaufanie i dającego nadzieję na korzystną współpracę. Nie można zatem tłumaczyć zasadności organizowania spotkań integracyjnych dla współpracowników koniecznością motywowania ich do lepszego prowadzenia działalności gospodarczej przynoszącej im większe zyski. Świadczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi umową B2B i ich realizacja wynikają z zawartej uprzednio umowy o współpracy. Współpracownik realizuje zadania na rzecz kontrahenta z uwagi na treść zobowiązań określonych w kontrakcie, a nie z uwagi na okoliczność korzystania ze spotkania integracyjnego i zapoznania się z pracownikami kontrahenta.
Zatem w sytuacji przekwalifikowania kontraktu b2b w umowę o pracę, pracodawca będzie uprawniony do rozpoznania poniesionego kosztu z tytułu organizacji spotkania integracyjnego także dla ówczesnych współpracowników. Podobnie będzie w przypadku innych kosztów, takich jak szkolenia językowe, udział w targach, konferencjach, czy wyżywienie.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 07 października 2024 r.
autor/redaktor cyklu:
