Czym jest PEGI?
Branża gier komputerowych cechuje się ogromną różnorodnością, dlatego też nie jest łatwe jednoznaczne, precyzyjne określenie zawartości danej produkcji. Z pomocą jednak przychodzi system klasyfikacji gier PEGI, który choć w niewielki sposób oddaje specyfikę produktu.
System PEGI (Pan European Game Information) to europejski system klasyfikacji gier komputerowych założony w 2003 roku przez Interactive Software Federation obowiązujący w Polsce od 1 września 2009 roku. Używany jest obecnie w 39 państwach. Jego celem jest informowanie potencjalnych odbiorców, za pomocą umieszczenia na opakowaniu gry oznaczeń o zawartości danego produktu. Kupujący może dowiedzieć się na jakie bodźce może być narażony podczas rozgrywki, a przede wszystkim czy gra będzie odpowiednia dla dzieci, wszak to głównie z myślą o nich rodzice decydują się na zakup gier. Ciekawym jest, że rating PEGI, czyli owa klasyfikacja, nie uwzględnia poziomu trudności gry, jedynie zaś wiek potencjalnego odbiorcy właściwy dla znajdujących się w niej treści. Tak więc gra oznaczona symbolem PEGI 3+ nie będzie zawierała np. przemocy, wulgaryzmów, czy treści erotycznych, jednakże mimo to może być produkcją przerastającą umiejętności kilkuletniego dziecka.
Czy sprzedawca może odmówić klientowi sprzedaży gry komputerowej powołując się na PEGI?
Częstym, nurtującym konsumentów pytaniem jest, czy sprzedawca może odmówić sprzedaży gry oznaczonej symbolem PEGI 18+ osobie niepełnoletniej bądź po prostu osobie nie mającej ukończonego wieku wskazanego na okładce gry. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa odpowiedź jest tylko jedna: sprzedawca nie ma takiego prawa. Klasyfikacja PEGI w Polsce ma charakter jedynie informacyjny, zaś poddanie przez producenta gry pod tę klasyfikację jest dobrowolne. Klasyfikacja PEGI nie jest wyrażona w polskim prawie, zaś próżno szukać jej umocowania w jakichkolwiek przepisach. Sprzedawcy gier często błędnie korzystają z przepisów, albowiem do sprzedaży gier stosują art. 15 ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku o treści:
Art. 15. ust. 1. Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych (..) osobom do lat 18 (…).
ust. 2. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.
lub
art. 6 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 roku:
Art. 6 ust. 1. Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18 Art. 6 ust. 1a. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności kupującego wyroby tytoniowe sprzedawca może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek kupującego.
Jak jednak wynika z samej treści przywołanych przepisów, stosuje się je wyłącznie do napojów alkoholowych oraz wyrobów tytoniowych i nie ma żadnej podstawy prawnej by stosować je także do gier komputerowych.
Idąc dalej sprzedawcę mogą czekać negatywne konsekwencje z tytułu odmowy sprzedaży gry komputerowej niepełnoletniemu klientowi. Zgodnie bowiem z art. 20 Kodeksu cywilnego (dalej KC) osoba, która ukończyła trzynasty rok życia może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. W związku z tym osoba taka bez wątpienia uprawniona jest do zakupu gry komputerowe.
Odmawiając sprzedaży gry, stosownie do cytowanego niżej art. 135 Kodeksu wykroczeń (dalej KW) taki sprzedawca – często mimo słusznych intencji – naraża się na karę grzywny.
Art. 135 KW. Kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny.
Odmowa sprzedaży gry komputerowej osobie, która ukończyła 13 rok życia może rodzić także roszczenie odszkodowawcze po stronie kupującego, albowiem zgodnie z art. 543 KC:
Art. 543. Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.
Kupujący, który ukończył 13 rok życia uprawniony jest do przyjęcia takiej oferty, zaś oznaczenie PEGI nie jest przeciwwskazaniem do sprzedaży takiego produktu, gdyż jak już wcześniej wspominałem oznaczenie to ma charakter wyłącznie informacyjny, zaś ograniczenia wiekowe przewidziane przepisami prawa dotyczą wyrobów tytoniowych i alkoholowych.
Czy PEGI może stać się obowiązującym prawem w Polsce?
Mimo iż, do dziś polskie ustawodawstwo nie wdrożyło systemu PEGI, ani żadnego jemu podobnego, do obowiązującego systemu prawnego, to wysoce prawdopodobnym jest, iż stanie się to w najbliższych latach. System PEGI zdobył bowiem uznanie w niemal całej Europie i cieszy się dużym poparciem Komisji Europejskiej. Pod koniec 2013 roku, ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich – prof. Irena Lipowicz wystąpiła do Ministra Gospodarki z wnioskiem o niezwłoczne podjęcie działań celem reglamentacji sprzedaży niektórych gier komputerowych. Prawdopodobną przyczyną złożenia tegoż wniosku była kontrowersyjna postać Trevora z gry GTA V, którą cechowała niezwykła brutalność oraz liczne zachowania o charakterze perwersyjnym.
W chwili obecnej coraz więcej państw decyduje się na wdrożenie systemu PEGI do swojego porządku prawnego. Z takiego rozwiązania skorzystały między innymi Austria, Litwa, Holandia, czy Francja. Śledząc rozwój rynku gier komputerowych za wielce prawdopodobne można przyjąć, iż oznaczenie PEGI zostanie wdrożone także do polskiego systemu prawnego.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor:
