Zgodnie z zapowiedzią, w dzisiejszy wtorkowy poranek chcielibyśmy Państwu przybliżyć problematykę związaną z ciężarem dowodzenia w postępowaniach toczących się przed Prezesem UOKiK.
Na wstępie warto wspomnieć, że w postępowaniu przed Prezesem UOKiK w zakresie nieuregulowanym ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów, stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Jednakże w sprawach dotyczących dowodów stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego uregulowane w art. 227-315 kodeksu postępowania cywilnego. Ma to niebagatelne znaczenie dla tych postępowań, ponieważ zgodnie z art. 232 kpc, strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Innymi słowy, to na przedsiębiorcy ciąży obowiązek wykazywania okoliczności korzystnych dla siebie.
Powyższą regułę dowodową uzupełniają same przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, które np. w art. 10 i 27 stanowią, że to na przedsiębiorcy spoczywa ciężar udowodnienia zaprzestania niedozwolonych praktyk.
Przytoczone przepisy w sposób istotny modyfikują generalną zasadę w sprawach toczących się przed organami administracji, gdzie zgodnie z art. 7 i 77 kpa, to na organie administracji publicznej ciąży obowiązek z urzędu podjęcia wszelkich czynności do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego.
Z uwagi na powyższe, w postępowaniach toczących się przez Prezesem UOKiK przedsiębiorca winien przyjąć aktywną postawę, prezentując materiał dowodowy na poparcie swoich twierdzeń. I mowa tu o przedkładaniu konkretnych dokumentów lub innych środków dowodowych, a nie oświadczeń przedsiębiorcy, które są uznawane jedynie za zajęcia stanowiska w sprawie.
Ma to tym bardziej istotne znaczenie z uwagi na najczęstszy przebieg postępowania przed Prezesem UOKiK, który z własnej inicjatywy gromadzi dowody zmierzające do wydania decyzji nakładającej na przedsiębiorcę karę pieniężną (dot. postępowania w sprawach uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone oraz postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów). Ma ku temu wszelkie uprawnienia, albowiem zgodnie z art. 50 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przedsiębiorcy są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa UOKiK. W tym miejscu wskazujemy, że Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną, jeżeli ten choćby nieumyślnie nie udzielił żądanych informacji.
Powyższe rozważania mogą się Państwu wydać może teoretyczne, ale stosowane są w praktyce. W sierpniu 2021 r. Prezes UOKiK wydał decyzję, w której została nałożona na dewelopera kara w wysokości 50.000 zł, gdyż nie odebrał wezwania w postępowaniu wyjaśniającym, a w konsekwencji nie udzielił wyjaśnień i organ nie mógł ustalić, czy zasadne jest wszczęcie postępowania w sprawie o uznanie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone oraz w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Wreszcie, podkreślamy, że katalog dowodów, które mogą być przedmiotem oceny Prezesa UOKiK nie jest zamknięty. Jako najważniejszy dowód, którego z reguły oczekuje organ, to dowód z dokumentu – np. wzoru lub zanonimizowanej kopii dokumentu, protokoły, pisma, notatki ze spotkań. Dowodami mogą być także: dowód z zeznań świadka, dowód z opinii biegłego, dowód z opinii jednostki naukowej, dowód z przesłuchania stron – w praktyce jednak nie są one raczej wykorzystywane na etapie postępowania przed Prezesem UOKiK, a częściej już na etapie sądowym.
Podsumowując, deweloperzy powinni brać aktywny udział w postępowaniach przed Prezesem UOKiK i to w ich interesie jest gromadzenie dowodów, które mogą być przydatne w sprawie i przekazywanie ich do Prezesa UOKiK. W przypadku bierności lub braku przedstawienia oczekiwanych dowodów kary nakładane przez ten organ mogą być dotkliwe.
Już za tydzień przygotujemy dla Państwa podsumowanie zagadnień, które poruszaliśmy w naszych „Wtorkowych Porankach dla Budowlanki”, wskazując także na istotne zmiany w prawie w 2021 roku.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor:
