Kolejny artykuł naszych Wtorkowych Poranków dla Budowlanki, w ramach cyklu dotyczącego decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, poświęcamy odmowie jej wydania. Na samym wstępie należy wskazać, że decyzja środowiskowa jest decyzją związaną, co oznacza, że w przypadku spełnienia warunków jej wydania (o warunkach pisaliśmy w naszym zeszłotygodniowym artykule #126), organ ma obowiązek wydać decyzję pozytywną, czyli ustalającą środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia, zgodnie z wnioskiem strony. To samo odnosi się do decyzji negatywnych, tj. odmowy wydania decyzji środowiskowej i odmowy zgody na realizację przedsięwzięcia – może to nastąpić jedynie w ściśle określonych przypadkach, wskazanych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej jako „ustawa środowiskowa”).
Powyższe oznacza, że w ustawie środowiskowej mamy zamknięty katalog przypadków, w których organ może odmówić wydania decyzji środowiskowej lub odmówić zgody na realizację przedsięwzięcia. Jeżeli nie zachodzi zatem żadna z negatywnych przesłanek, organ ma obowiązek ustalić środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia. Przesłanki odmowne są zaś następujące:
- niezgodność lokalizacji przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (art. 80 ust. 2 ustawy środowiskowej) – zgodność lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania jest podstawowym kryterium oceny zamierzeń inwestycyjnych podmiotu ubiegającego się o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Sprzeczność lokalizacji przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zwalnia organ prowadzący postępowanie z przeprowadzenia dalszych czynności w sprawie, w szczególności z przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, analizy i oceny wpływu danego przedsięwzięcia, czy też uzgodnień z innymi organami i umożliwia mu odmówienie wydania decyzji środowiskowej.
- odmowa uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia lub wydanie negatywnej opinii przez organ uzgadniający (art. 80 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 77 ust. 1 ustawy środowiskowej) – uprawnia organ do odmowy wydania decyzji środowiskowej. Celem uzupełnienia niniejszego punktu, warto tu przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 lipca 2016 r., sygn. II OSK 339/15 „W przypadku negatywnego stanowiska organu uzgadniającego, organ prowadzący postępowanie nie może wydać decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zezwalającej na realizację przedsięwzięcia. Jednak w przypadku zajęcia pozytywnego stanowiska przez organ uzgadniający, nie jest to równoznaczne z brakiem możliwości wydania decyzji odmawiającej zgody na realizację przedsięwzięcia”. Pojawia się tu jednocześnie pytanie, co w przypadku, gdy część uzgodnień organów będzie pozytywna, a część negatywna, tj. pojawi nam się sprzeczność. W takim przypadku organ prowadzący postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach rozstrzyga te sprzeczności w terminie 14 dni od dnia otrzymania uzgodnień, po uprzednim porozumieniu z organami, których uzgodnienia były ze sobą sprzeczne i uwzględnia to rozstrzygnięcie w decyzji kończącej postępowanie, wydanej w terminie 30 dni od dnia otrzymania uzgodnienia organów (zob. art. 77 ust. 9 ustawy środowiskowej).
- brak zgody wnioskodawcy na realizację przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany, jeżeli z oceny oddziaływania na środowisko wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w innym wariancie (art. 81 ust. 1 ustawy środowiskowej) – organ prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ma możliwość wyboru – za zgodą wnioskodawcy – innego wariantu realizacji przedsięwzięcia (spośród tych wskazanych przez wnioskodawcę) niż ten zaproponowany przez niego do realizacji. W przypadku braku zgody wnioskodawcy, uprawnienie to może stanowić podstawę do wydania decyzji odmawiającej zgody na realizację przedsięwzięcia*.
- wykazanie, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, gdy za realizacją przedsięwzięcia nie przemawiają konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym i brak jest rozwiązań alternatywnych (tj. nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy o ochronie przyrody; art. 81 ust. 2 ustawy środowiskowej) – w ramach doprecyzowania tego punktu należy dodać, że gdy z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że planowane przedsięwzięcie będzie znacząco oddziaływać na środowisko na terenie obszaru Natura 2000, organ prowadzący postępowanie nie wydaje decyzji o odmowie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, lecz decyzję odmawiającą zgody na realizację przedsięwzięcia.
- wykazanie, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza (art. 81 ust. 3 ustawy środowiskowej) – aby organ prowadzący postępowanie miał podstawy do wydania decyzji negatywnej, odmawiającej zgody na realizację przedsięwzięcia, z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego musi wprost wyniknąć, że oceniane przedsięwzięcie uniemożliwi osiągnięcie powyżej wskazanych celów środowiskowych i jednocześnie nie zachodzą warunki dopuszczalności nieosiągnięcia dobrego stanu ekologicznego oraz niezapobieżenia pogorszeniu stanu ekologicznego wód podziemnych.
Już dziś zapraszamy do lektury kolejnego artykułu poświęconego tematyce uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, który pojawi się za tydzień i dotyczyć będzie postanowienia o braku potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 8 listopada 2022 r.
* K. Gruszecki [w:] Komentarz do ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wyd. III, LEX/el. 2020, art. 81.
autor:
