Definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodna z Konstytucją – tak w wyroku z 4 lipca 2023 r. orzekł Trybunał Konstytucyjny. Przepis art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych utraci jednak moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Najpóźniej na początku 2025 r. możemy się więc spodziewać rewolucyjnych zmian w podatku od nieruchomości.
Zasadniczą różnicą między budynkiem a budowlą na gruncie prawa podatkowego jest sposób opodatkowania. O ile bowiem podatek od budynku jest uzależniony od jego powierzchni i maksymalnie może wynosić 28,78 zł za 1 m2 , o tyle podatek od budowli uzależniony jest od jej wartości, a jego stawka wynosi 2%.
Sprawa na kanwie której zapadł wyrok dotyczyła opodatkowania magazynów silosowych. Spółka będąca podatnikiem złożyła do burmistrza wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości uzasadniając, że w złożonej deklaracji nieprawidłowo zakwalifikowała budynki jako budowle. Burmistrz odmówił stwierdzenia nadpłaty podatku, a prawidłowość wydanej decyzji potwierdziły sądy administracyjne oddalając złożoną skargę.
Obecna definicja budowli stanowi, że budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Definicja ta jest definicją negatywną (budowlą są wszystkie obiekty budowlane niebędące budynkiem lub obiektem małej infrastruktury).
Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że ustawa nie tylko nie zawiera autonomicznej definicji, ale aż dwukrotnie odsyła do prawa budowlanego, czyli przepisów niepodatkowych. Stwierdził, że odesłanie do ogólnego pojęcia „przepisów prawa budowlanego” jako dziedziny prawa administracyjnego, a nie do samej ustawy Prawo budowlane powoduje, że określenie przedmiotu opodatkowania może nastąpić nie tylko w ustawie, lecz potencjalnie także w rozporządzeniach związanych z prawem budowlanym. Trybunał podkreślił, że nie jest dopuszczalne regulowanie w ustawie niepodatkowej tak istotnych elementów konstrukcji prawnej podatków, jak jego przedmiot.
Przy okazji ustawodawcy została wytknięta również definicja budynku, która także odwołuje się do przepisów Prawa budowlanego. Ta również musi zostać zmieniona.
Pomimo stwierdzenia niezgodności w całości art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z przepisami konstytucyjnymi, może być on nadal stosowany do czasu uchwalenia nowej definicji budowli. Wszystkie wydane dotychczas na jego podstawie decyzje pozostają w mocy. Jednocześnie Trybunał nakreślił termin 18 miesięcy na nowelizację przepisów.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
