W poniższym artykule chcemy przybliżyć Państwu pojęcie crowdfundingu, tj. metody zdobywania środków na finansowanie różnych projektów – najczęściej dotyczących nowych, innowacyjnych rozwiązań. Jest to aktualnie bardzo popularna metoda, co ciekawe jednymi z pierwszych korzystających z niej w Polsce z były firmy z branży gamingowych, w ich przypadku odbywało się to poprzez zbiórki publiczne.
Aktem prawnym, który reguluje metodę crowdfundingową we wszystkich państwach unijnych jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich dostawców usług w zakresie finansowania społecznościowego dla przedsiębiorstw (dalej Rozporządzenie ECSP). Rozporządzenie weszło w życie z dniem 10 listopada 2021 r., natomiast jego projekt powstał ponad rok temu, tj. 7 października 2020 r.
Rozporządzenie reguluje w szczególności dwa typy crowdfundingu:
- crowdfunding udziałowy – pozyskiwanie kapitału od wielu inwestorów w zamian za prawa udziałowe w kapitale zakładowym spółki,
- crowdfunding pożyczkowy – pozyskiwanie kapitału od wielu inwestorów, pod tytułem zwrotnym.
Crowdfunding odbywa się za pośrednictwem Internetu. Internet pozwala na łatwe informowanie o projektach i tworzenie wokół nich społeczności. Właściciel projektu przedstawia projekt do sfinansowania, natomiast platforma finansowania społecznościowego pośredniczy pomiędzy właścicielami projektów a inwestorami.
W związku z powyższym do tego typu działań będą miały zastosowanie przepisy Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną z dnia 18 lipca 2002 r. Dz. U. z 2020 r. poz. 344. Dodatkowo, w sytuacji gdy po stronie podmiotu wspierającego (inwestora) będzie występował konsument, zastosowanie znajdą także przepisy Ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. Dz. U. z 2020 r. poz. 287. W kontekście tej ustawy powinniśmy zwrócić uwagę na art. 27, który dotyczy prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni.
Zgodnie z Rozporządzeniem ECSP do powstania „ekosystemu” crowdfundingowego potrzeba w szczególności osoby/zespołu, który przygotuje projekt (pomysłodawcy), inwestorów oraz podmiotów, którzy zajmują się pośredniczeniem między właścicielami projektów a inwestorami.
Pozyskiwanie funduszy za pomocą crowdfundingu wzbudzało wiele wątpliwości w polskim systemie prawnym. Bowiem istota działalności crowdfundingowej jest niezwykle zbliżona do działalności firm inwestycyjnych, a co za tym idzie, metoda ta powinna podlegać nadzorowi Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz organów nadzoru finansowego. Ponadto inwestorzy nie mieli zapewnionej adekwatnej do ponoszonego ryzyka ochrony ich inwestycji. Między innymi w związku z powyżej wskazanymi wątpliwościami pojawiła się potrzeba usystematyzowania tematu pozyskiwania środków finansowych z tego typu „zbiórek” publicznych.
Rozporządzenie ECSP wprowadza jednolite wymogi dotyczące świadczenia usług finansowania społecznościowego, organizacji dostawców usług finansowania społecznościowego, udzielania im zezwoleń oraz nadzoru nad nimi. Powyższe zabiegi ustawodawcy mają na celu zwiększenie ochrony inwestora, który decyduje się na wsparcie autorów projektu.
Rozporządzenie ECSP wprowadza szereg wymogów dot. crowdfundingów, wśród nich jedne z ważniejszych:
- licencjonowanie działalności – świadczenie crowdfundingu będzie możliwe wyłącznie poprzez podmioty, które uzyskają pozwolenie, wydawane przez właściwe organy państwa członkowskiego,
- zmiana maksymalnego progu finansowania bez potrzeby sporządzenia prospektu emisyjnego, w nawiązaniu do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE, na 5 mln euro w okresie 12 miesięcy. Jednakże poszczególne państwa członkowskie mogą wprowadzić niższy próg niż wskazane powyżej 5 mln euro (jednym z tych państw jest Polska, gdzie do tej pory próg wynosił 2,5 mln euro i zgodnie z art. 49 Rozporządzenia ESCP do 10 listopada 2023 r. będzie się utrzymywał na tej wysokości, a następnie wzrośnie do 5 mln euro);
- zmiany dotyczące ochrony inwestorów – nałożenie obowiązku udzielenia informacji inwestorom dot. ryzyka i opłat związanych z usługami dostawców finansowania społecznościowego. Dotychczas ochrona inwestorów istniała na podstawie przepisów innych ustaw (np. tak jak wspomniałem powyżej, ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną). Aktualnie, oprócz powyżej wymienionych ustaw, zostały nałożone na platformy finansowania społecznego obostrzenia, polegające na doinformowaniu inwestorów mające na celu ochronę ich interesów).
Na koniec warto dodać, że Crowdfunding zdarza się mylić z Initial Coin Offeringami (dalej ICO). Jest to zbliżona forma pozyskiwania środków, jednak nieco różni się od omawianej. Jest to bowiem rodzaj oferty publicznej, w ramach której środki finansowe pozyskiwane są poprzez wykupowanie coinów, bądź tokenów (w wypadku tokenów mówimy o Initial Token Offerings) danej spółki organizującej ICO za „tradycyjne” środki finansowe, bądź za tzw. digital currency (walutę cyfrową). W Polsce kwestia ICO została poruszona przez Komisję Nadzoru Finansowego, w ramach wydanego komunikatu komisja wskazała na ryzyka inwestycyjne z nią związane. ICO w Polsce zostały zdefiniowane jako nowy sposób pozyskiwania finansowania przy użyciu waluty wirtualnej, aczkolwiek takiej, którą da się określić wymierną wartością (można ją wymienić np. na pieniądze). Tutaj sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej w związku z uczestnictwem kryptowalut, aczkolwiek sam pomysł na tego typu platformę jest zdecydowanie wart uwagi.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor:
