W sobotę 19 września 2020 r. weszła w życie kompleksowa nowelizacja Prawa budowlanego. Oznacza to, że co do zasady, wszelkie postępowania wszczęte po tej dacie prowadzone będą w oparciu o znowelizowane przepisy. Czy jednak na pewno? W dzisiejszym alercie przygotowaliśmy dla Państwa kilka istotnych informacji związanych z przepisami przejściowymi. O tym zagadnieniu, pisaliśmy już w naszym pierwszym alercie rozpoczynającym cykl pt. Wtorkowe Poranki dla Budowlanki (zob. Nowelizacja Prawa budowlanego – czyli co, gdzie i kiedy?), ale jest to ważny temat, którego powtórzenie pomoże w zrozumieniu obowiązującego dziś stanu prawnego.
Po pierwsze, przypominamy, że generalna zasada stanowi, że postępowania wszczęte przed 19 września 2020 r. do czasu ich zakończenia prowadzone będą w oparciu o przepisy sprzed nowelizacji (dotyczy to zarówno Prawa budowlanego, jak i innych ustaw zmienianych ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw). Oznacza to, że do czasu wydania ostatecznej, a w przypadku jej zaskarżenia prawomocnej, decyzji udzielającej pozwolenie na budowę, rozbiórkę lub na użytkowanie obowiązują przepisy Prawa budowlanego sprzed nowelizacji. Zasada ta obejmuje także postępowania wszczęte na podstawie zgłoszenia budowy i wniesione od nich sprzeciwy. Przypomnijmy tylko, że datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia organowi wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę.
Zachowują też ważność dzienniki budowy, montażu i rozbiórki wydane lub ostemplowane przez organy administracji architektoniczno-budowlanej albo nadzoru budowlanego przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Co więcej, niezależnie od nowych przepisów dokumenty te mają być prowadzone w sposób określony w przepisach dotychczasowych. Podobnie ważne pozostają tablice informacyjne i ogłoszenia zawierające dane dot. BHP wyprodukowane i umieszczone na terenie budowy przed dniem wejścia w życie nowelizacji.
Od zasady ogólnej wskazanej powyżej ustawodawca wprowadził kilka wyjątków. Tak na przykład w przypadku odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych do wniosków złożonych i nierozpatrzonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji zastosowanie znajdzie art. 9 Prawa budowlanego w brzmieniu znowelizowanym. Dlatego nie można wykluczyć, że organy będą wzywały do uzupełnienia złożonych wniosków. Oczywiście wniosek o odstępstwo można obecnie złożyć przed wydaniem decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, co do tej pory nie było możliwe.
Swego rodzaju wyjątkiem są też przepisy dotyczące nowej formy projektu budowlanego. Ustawodawca bowiem utrzymał przez kolejne 12 miesięcy prawo do składania wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę, zatwierdzenia projektu lub zgłoszenia budowy projektu budowlanego według zasad dotychczasowych. Taka możliwość wygaśnie z dniem 19 września 2021 r.
Pomimo, że nowelizacja zakłada uproszczenie projektu budowlanego to wydaje się, że jeszcze przez najbliższe miesiące do nowych wniosków będą załączane projekty według formuły dotychczasowej. Wynika to z faktu, że wiele projektów jest już na końcowym etapie projektowania i wprowadzenia zmian wiązałoby się z przesunięciem terminu ich złożenia. Patrząc od strony formalnej na etapie opiniowania pozostaje czerwcowy projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Jak wskazuje się w uzasadnieniu wobec zmiany formuły projektu budowlanego konieczne stało się „zdefiniowanie wymagań co do zawartości każdej z jego części w zakresie części graficznej, opisowej jak również załączników.” Przed wejściem w życie tego rozporządzenia złożenie projektu budowlanego w nowej formule może zatem napotkać trudności w rozpatrzeniu wniosku po stronie organów administracji architektoniczno-budowlanej z powodu braku przepisów wykonawczych w tym zakresie.
Warto także wskazać, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy należy się spodziewać zmian w rozporządzeniach wykonawczych do Prawa budowlanego. Zgodnie z nowelizacją ma zostać wydanych co najmniej pięć nowych rozporządzeń zastępujących dotychczasowe, tj. (1) w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę, zgłoszenia budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oraz decyzji o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę, (2) w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, (3) w sprawie wzoru protokołu obowiązkowej kontroli, (4) w sprawie sposobu prowadzenia rejestrów wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę oraz rejestrów zgłoszeń dotyczących budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a ustawy – Prawo budowlane, (5) w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej. Na moment wejścia w życie nowelizacji nie przedstawiono jednak projektów wskazanych powyżej rozporządzeń, więc stosowane będą dotychczasowe.
To kilka z wielu kwestii, które w praktyce mogą rodzić wątpliwości, a nawet trudności w procedowaniu wniosków o wydanie pozwolenia na budowę lub zgłoszeń budowy. Jeżeli napotkają je Państwo w praktyce to zachęcamy do kontaktu. Chętnie pomożemy rozwikłać takie niejasności.
Uzupełnienie: W dniu 18 września 2020 r. w Dzienniku Ustaw RP zostały opublikowane dwa Rozporządzenia Ministra Rozwoju: (1) z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, oraz (2) zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. O tym pierwszym w naszym alercie opublikowanym 19 września 2020 r. pisaliśmy, że jest na etapie konsultacji, gdyż taki status projektu nadal widnieje na stronach rządowego centrum legislacji. Nad treścią tego rozporządzenia jeszcze się pochylimy, teraz jednak warto wskazać, że z dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia straciło moc rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Oznacza to, że pomimo, iż ustawa Prawo budowlane pozwala jeszcze składać projekty budowlane w formule sprzed nowelizacji, to na ten moment nie obowiązują już przepisy wykonawcze. W konsekwencji może to budzić wątpliwości organów i rodzić problemy co do projektów składanych w najbliższych 12 miesiącach w dotychczasowym kształcie. Czyli jak w dniu 18 września 2020 r. nie było przepisów wykonawczych dla projektu budowlanego w nowej formule, tak od dnia 19 września 2020 r. brak jest przepisów dla starej formuły. Nie tak powinna wyglądać dobra legislacja, a rozporządzenie z dnia 11 września 2020 r. powinno zawierać przepisy przejściowe, tak jak to zakładał projekt przedstawiony do konsultacji.
Już za tydzień przybliżymy Państwu kwestie związane ze zbliżającym się terminem rozpoczęcia obowiązywania nowych wymagań w zakresie efektywności energetycznej budynków.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor, redaktor cyklu:
