Rozporządzenie MiCA (Markets in Crypto-Assets), przyjęte w 2023 roku, wprowadza fundamentalne zasady dotyczące ochrony konsumentów na rynku kryptoaktywów w Unii Europejskiej. Jednym z głównych celów MiCA jest zabezpieczenie interesów użytkowników kryptowalut poprzez nałożenie szeregu wymogów na emitentów kryptoaktywów. To pierwsze tak szerokie regulacje, które mają na celu zapewnienie transparentności i stabilności na rynku oraz ograniczenie ryzyka dla konsumentów, inwestujących w różne rodzaje kryptoaktywów.
Obowiązki informacyjne emitentów – kluczowa rola białej księgi (white paper)
Jednym z centralnych elementów MiCA jest obowiązek publikacji białej księgi (ang. white paper) przez emitentów kryptoaktywów. Biała księga to dokument, który musi zawierać kluczowe informacje dotyczące emitenta, charakterystyki oferowanych kryptoaktywów oraz ryzyka związanego z inwestycją. Celem tego wymogu jest zagwarantowanie, że konsumenci mają dostęp do szczegółowych informacji przed podjęciem decyzji o inwestycji.
Zakres białej księgi:
Emitenci muszą dostarczyć szczegółowe dane na temat projektu, w tym:
- Opis funkcji kryptoaktywów i technologii, na której bazują.
- Informacje o prawach związanych z kryptoaktywami.
- Szczegóły dotyczące ryzyk związanych z inwestycją, zarówno technologicznych, jak i rynkowych.
- Przyszłe plany rozwoju projektu oraz sposób emisji aktywów.
Biała księga powinna być napisana w sposób zrozumiały i przystępny dla przeciętnego inwestora. Jej złożenie do odpowiedniego organu nadzoru ma na celu zwiększenie przejrzystości na rynku kryptoaktywów oraz minimalizację ryzyka wprowadzania inwestorów w błąd.
Odpowiedzialność emitenta za prawidłowość informacji
Rozporządzenie MiCA wprowadza zasadę odpowiedzialności emitenta za treść publikowanych dokumentów informacyjnych. Oznacza to, że emitenci ponoszą pełną odpowiedzialność za prawidłowość oraz kompletność danych zawartych w białej księdze. Jeśli okaże się, że informacje zawarte w białej księdze wprowadzały konsumentów w błąd lub były nieprawdziwe, emitent może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, zarówno administracyjnej, jak i cywilnej.
Przykład: Emitent, który przedstawi fałszywe informacje dotyczące gwarancji stabilności wartości kryptoaktywów lub ukryje ryzyka związane z technologią, może zostać ukarany przez organ nadzoru. Konsumenci, którzy ponieśli straty, mają także prawo do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od emitenta.
Ochrona przed oszustwami i manipulacjami
Jednym z kluczowych celów MiCA jest również ochrona konsumentów przed oszustwami oraz manipulacjami rynkowymi, które w przeszłości stanowiły poważny problem na rynku kryptoaktywów. MiCA wprowadza mechanizmy mające na celu zapobieganie działalności nieuczciwych emitentów oraz zwiększenie przejrzystości obrotu kryptoaktywami.
Emitenci są zobowiązani do:
- Transparentności w zakresie emisji i dystrybucji kryptoaktywów. Wszelkie transakcje muszą być jawne, a procedury muszą być zgodne z przepisami prawa.
- Ochrony środków użytkowników. Emitenci muszą zapewnić odpowiednie zabezpieczenia środków klientów, na przykład poprzez prowadzenie rezerw kapitałowych w przypadku stablecoinów.
Nowe wymogi w zakresie AML (przeciwdziałanie praniu pieniędzy)
MiCA nałożyło również na emitentów kryptoaktywów nowe obowiązki w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) i finansowaniu terroryzmu (CFT). Emitenci muszą wdrożyć mechanizmy pozwalające na identyfikację użytkowników oraz monitorowanie podejrzanych transakcji. Współpraca z organami nadzoru w tym zakresie jest obowiązkowa, a nieprzestrzeganie przepisów może prowadzić do poważnych sankcji.
Wymogi AML obejmują:
- Identyfikację użytkowników (KYC – Know Your Customer). Emitenci muszą weryfikować tożsamość swoich klientów, szczególnie w przypadku transakcji o większej wartości.
- Monitorowanie transakcji. Emitenci muszą monitorować przepływy środków, aby wykrywać podejrzane operacje, które mogą wskazywać na pranie pieniędzy lub inne nielegalne działania.
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów MiCA
MiCA przewiduje surowe sankcje dla emitentów, którzy nie spełnią nowych wymogów prawnych. Organy nadzoru mają prawo nakładać grzywny, a nawet zakazywać działalności na rynku kryptoaktywów podmiotom, które rażąco naruszają przepisy. Ponadto, firmy mogą być pociągnięte do odpowiedzialności cywilnej przez konsumentów, którzy ponieśli straty w wyniku niewłaściwego działania emitenta.
Przykładowe sankcje:
- Grzywny finansowe.
- Zakaz prowadzenia działalności na terenie Unii Europejskiej.
- Zawieszenie licencji na prowadzenie działalności związanej z kryptoaktywami.
Podsumowanie
Rozporządzenie MiCA wprowadza kompleksowy system ochrony konsumentów na rynku kryptoaktywów. Emitenci są zobowiązani do dostarczania dokładnych informacji w białych księgach, przestrzegania standardów przejrzystości oraz wdrożenia mechanizmów przeciwdziałania praniu pieniędzy. MiCA znacząco podnosi standardy rynkowe, co ma na celu zwiększenie zaufania konsumentów oraz ograniczenie ryzyk związanych z inwestowaniem w kryptoaktywa.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 05 września 2024 r.
autor:
