Jednym ze sposobów na przyciągnięcie zagranicznego biznesu do danego kraju jest stosowanie niskich stawek podatkowych. Niektóre państwa znane są przede wszystkim z tego, że stawka podatku dochodowego jest bardzo niska, a w niektórych sytuacjach podatek ten w ogóle nie jest pobierany. Są to tzw. raje podatkowe. Działanie takie rodzi sprzeciw państw stosujących wyższe stawki, z których zauważalny jest odpływ przedsiębiorstw. Rozwiązanie tego problemu zaproponowała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Polegać ma ono m. in. na wprowadzeniu minimalnej stawki podatku. Przygotowany projekt uwzględnia stanowiska 136 państw. Wdrożenie podatku minimalnego zapowiedziały m. in.wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Sama Unia jest w trakcie procedury uchwalenia dyrektywy regulującej tę materię.
Podatek minimalny miałby dotyczyć przedsiębiorców którzy prowadzą działalność w więcej niż jednej jurysdykcji podatkowej i osiągają minimum 750 milionów euro skonsolidowanego przychodu. Jeżeli efektywna stawka podatku, obowiązująca taką organizację w kraju prowadzenia działalności będzie niższa niż 15%, będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku w kwocie wynoszącej różnicę między efektywną stawką podatku, a stawką minimalną (15%). „Dopłata” podatku będzie mieć miejsce w kraju, gdzie znajduje się główna siedziba przedsiębiorcy. Jeżeli jednak państwo siedziby nie implementuje przepisów dotyczących podatku minimalnego, wówczas podatek wyrównawczy zostanie zapłacony w państwie źródła.
Z powyższych regulacji wyłączone zostały organizacje międzynarodowe, podmioty państwowe.
Konsekwencją wprowadzenia powyższego rozwiązania będzie konieczność zbadania efektywnej stawki opodatkowania w danym kraju. Efektywną stawką podatku jest stosunek rzeczywiście zapłaconego podatku do wartości podstawy opodatkowania. Do jej określenia bierze się pod uwagę wszelkie ulgi podatkowe, które zostały zastosowane. W przypadku Polski stawka podatku wynosi 19% oraz 9% (w zależności od osiągniętego przychodu ze sprzedaży). Biorąc pod uwagę ulgi i zwolnienia, które dostępne są w polskim systemie podatkowym, nietrudno sobie wyobrazić, że efektywna stawka podatku wyniesie poniżej 15%.
Zgodnie z założeniami projektu, część wartości aktywów materialnych oraz kosztów wynagrodzeń pracowniczych będzie jednak obniżał dochód na potrzeby podatku minimalnego. Jeżeli dochód wypracowany jest przy znacznym zaangażowaniu kosztów pracowniczych i środków trwałych, nawet przy stosunkowo niskiej efektywnej stopie opodatkowania, będzie można uniknąć podatku wyrównawczego. Biorąc pod uwagę, że największe zagraniczne korporacje wchodząc do Polski dokonują inwestycji zarówno w środki trwałe jak i w pracowników, może okazać się, że polska jurysdykcja z szeregiem ulg podatkowych będzie nadal interesującym kierunkiem ekspansji, pozwalającym uniknąć minimalnego podatku dochodowego.
Określenie efektywnej stawki podatkowej dla każdej z jednostek funkcjonującej w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej może mieć istotne znaczenie pod kątem ewentualnej restrukturyzacji. Wczesna ocena wpływu planowanych rozwiązań na organizację pozwoli z wyprzedzeniem się do nich przygotować, a także opracować lub zmodyfikować istniejącą strategię podatkową. Należy też pamiętać, że od 1 stycznia 2024 r. ma w Polsce obowiązywać minimalny podatek dochodowy. Jest to odrębna instytucja od wyżej opisywanej. Na dzień dzisiejszy nie wiadomo jednak, czy implementacja przepisów dyrektywy unijnej zniesie przepisy o „polskim” podatku minimalnym, czy też regulacje te będą funkcjonować równolegle. Obecnie Unia nie wypracowała jeszcze ostatecznej wersji dyrektywy dotyczącej podatku minimalnego. Nie wiadomo też kiedy dyrektywa ta byłaby przez Polskę implementowana. O wszelkich zmianach w tym temacie będziemy Państwa informować.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 12 lipca 2023 r.
autor:
