W ostatnim wpisie, przedstawiliśmy Państwu problematykę dotyczącą rodzajów urlopu przysługujących rodzicom oraz ich krótką charakterystykę. W tym natomiast, opowiemy o samym powrocie pracownika do obowiązków zawodowych.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z prawem, pracodawca zobowiązany jest do dopuszczenia pracownika, który wykorzystał urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop rodzicielski, urlop ojcowski oraz urlop wychowawczy do pracy na dotychczasowym stanowisku. Ewentualnie, w przypadku gdy nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które obowiązywałyby w sytuacji nieskorzystania przez pracownika z urlopu.
Dopuszczenie do pracy oznacza faktyczne umożliwienie pracownikowi świadczenia pracy dla danego pracodawcy. Wskazuje się również, że nie chodzi tu o dopuszczenie do pracy jedynie w celu późniejszego wypowiedzenia umowy, ale o faktyczne zapewnienie pracownikowi zatrudnienia.
Warto podkreślić, że na pracowniku lub pracownicy również spoczywają obowiązki związane z powrotem – przede wszystkim chodzi o stawienie się w pracy w pierwszym dniu po zakończeniu urlopu. Może też okazać się konieczne przeprowadzenie badań medycyny pracy. Zatrudniona osoba będzie wówczas zobowiązana do ich wykonania.
Co więc zrobić w sytuacji wypowiedzenia umowy tuż po urlopie związanym z rodzicielstwem?
To zależy od tego w którym momencie dowiemy się o takiej decyzji.
Zdarza się bowiem, że pracodawca informuje matkę, bądź ojca dziecka przed końcem urlopu o planowanym zwolnieniu. Przede wszystkim wskazać należy, że takie planowanie wypowiedzenia jest nielegalne – z przepisów prawa wynika bowiem zakaz prowadzenia przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z pracownicą lub pracownikiem korzystającym z uprawnień rodzicielskich. Niezależnie jednak od tego należy podkreślić, iż warto wówczas podjąć negocjacje, wskazując na niezgodność z prawem takiego wypowiedzenia. Oczywiście istnieją sytuacje, które będą mimo bezwzględnego nakazu zatrudniania pozwalać na zwolnienie takiego pracownika – są to jednak przypadki marginalne (dotyczy to bowiem likwidacji stanowiska pracy oraz możliwości skorzystania w określonych sytuacjach ze zwolnień grupowych oraz zwolnień indywidualnych, które związane są z przyczynami dotyczącymi pracodawcy, istnieje również możliwość wypowiedzenia umowy ze względu na ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz w sytuacji zwolnienia dyscyplinarnego – w tych wypadkach należy jednak spełnić określone w ustawie przesłanki). Warto jednak zgłosić się do prawnika, który w zależności od okoliczności będzie mógł dokładnie ocenić nasze możliwości i pozycję negocjacyjną.
Jakie mamy jednak opcje w sytuacji, w której otrzymamy wypowiedzenie w momencie pojawienia się w pracy?
W takim przypadku pozostaje nam odwołać się od wypowiedzenia do sądu pracy. W określonych przypadkach będziemy mogli wnosić o odszkodowanie, przywrócenie do pracy lub uznanie takiego wypowiedzenia za bezskuteczne.
Niezależnie od powyższego, warto również wskazać na możliwości prewencji przed powyższymi możliwościami. Przede wszystkim będzie to złożenie wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy. Może go wnieść pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego, na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze. Wówczas pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w całym okresie obniżenia (z tym, że nie dłużej niż przez łączny okres 12 miesięcy) – z wyjątkiem ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, czy wypowiedzeń dyscyplinarnych. Jest to główny oręż w walce z przewidywanym zwolnieniem. Wymaga jednak pogodzenia się z obniżeniem zarobków i liczby godzin w pracy.
Oczywiście warto każdy z przypadków analizować odrębnie – nie zawsze bowiem obniżenie wymiaru pracy będzie jedyną opcją, jaka nam pozostanie. Przede wszystkim wynika to z faktu, iż z punktu widzenia funkcjonalnego, przepisy o dopuszczeniu do pracy nie dotyczą sytuacji dopuszczenia i następczego zwolnienia pracownika, ale dopuszczenia i zapewnienia zatrudnienia pracownikowi. Warto o tym pamiętać i skonsultować każdy przypadek z prawnikiem – istnieją bowiem możliwości wpłynięcia na pracodawcę celem zapobiegnięcia wypowiedzeniu.
Niezależnie od powyższego, zapraszamy na kolejny wpis, który poświęcony będzie uprawnieniom, jakimi dysponuje Tata – rodzic dziecka.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 21 lipca 2023 r.
autor:
