Wypowiedzenie to jeden z trybów, który daje pracodawcy możliwość zakończenia współpracy z pracownikiem. Pracodawca może rozwiązać za wypowiedzeniem każdą umowę o pracę zawartą z pracownikiem, tj. umowę na okres próbny, na czas określony i na czas nieokreślony. O rozwiązaniu umowy o pracę pracodawca informuje pracownika poprzez złożenie mu odpowiedniego pisemnego oświadczenia. Pracodawca musi jednak pamiętać o kilku wymogach, jakie muszą być spełnione, by takie oświadczenie było dokonane poprawnie.
Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę na czas nieokreślony i umowy o pracę na czas określony musi zawierać konkretną, rzeczywistą i indywidualną przyczynę, uzasadniającą rozwiązanie takiej umowy. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę może być wręczone pracownikowi osobiście przez pracodawcę (najczęstsza forma), ale także wręczone przez inną osobę do tego upoważnioną lub wysłane pracownikowi pocztą, przesyłką poleconą za potwierdzeniem odbioru.
Kolejnymi elementami, jakie muszą znaleźć się w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę są:
- miejscowość i data,
- dane pracodawcy i dane pracownika,
- data umowy o pracę, która obowiązuje między stronami,
- oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem oraz wskazanie terminu upływu tego wypowiedzenia, który wynosi:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik jest zatrudniony do 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy co najmniej 3 lata,
- podpis pracodawcy,
- podpis i data odebrania oświadczenia przez pracownika,
- pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do właściwego sądu pracy w terminie 21 dni od dnia otrzymania oświadczenia.
Jeśli pracownik odmówił podpisania oświadczenia o rozwiązaniu z nim stosunku pracy, to warto w takim przypadku sporządzić z takiego zdarzenia notatkę, która posłuży dla celów dowodowych w sądzie.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny także zależny jest od czasu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
- 3 dni robocze, gdy pracownik zatrudniony jest do 2 tygodni,
- 1 tydzień, gdy umowa zawarta jest co najmniej 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, gdy umowa zawarta jest na okres 3 miesięcy.
Pracodawca może zawsze zwolnić pracownika ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. W takim przypadku w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę należy dodatkowo wskazać, że pracodawca zwalnia pracownika w okresie wypowiedzenia z obowiązku świadczenia pracy. Pamiętać należy jednak, że nie zwalnia to pracodawcy z konieczności zapłaty pracownikowi za cały okres trwania wypowiedzenia.
Ważne jest, że opisana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy o pracę musi być przedstawiona w sposób dostateczne zrozumiały dla pracownika. Pracownik musi wiedzieć jakie okoliczności i wydarzenia spowodowały, że pracodawca zdecydował się na rozwiązanie z nim umowy o pracę. Jest to podyktowane tym, że pracodawca w sądzie będzie mógł powoływać się jedynie na tę przyczynę, jaką wskaże w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy i te okoliczności, jakie opisze w uzasadnieniu do wypowiedzenia umowy o pracę.
W niektórych przypadkach pracodawca będzie miał obowiązek konsultacji wypowiedzenia umowy o pracę z organizacją związkową. Dotyczy to oczywiście jedynie tych firm, w których takie organizacje związkowe funkcjonują. Pracodawca musi z taką organizacją skonsultować przyczynę rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony lub określony za wypowiedzeniem.
Niezależnie od stanowiska organizacji związkowej, nie jest ono wiążące dla pracodawcy. Może on je rozpatrzeć i samodzielnie podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z danym pracownikiem.
Ustawodawca przewidział sytuacje, w których pracodawca nie będzie mógł rozwiązać z pracownikiem umowy o pracę. Pracownik jest zatem chroniony w następujących przypadkach:
- jeśli brakuje mu nie więcej niż 4 lat do osiągnięcia przez wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku,
- jeśli przebywa na urlopie wypoczynkowym, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia,
- jeśli jest w trakcie choroby,
- jeśli jest w czasie ciąży,
- oraz jeśli jest w czasie urlopów związanych z rodzicielstwem.
Istotnym jest fakt, że ochrona pracownika przed wypowiedzeniem umowy o pracę jest wyłączona w przypadku rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w związku z ciężkim naruszeniem przez pracownika obowiązków pracowniczych, a także w przypadku likwidacji lub upadłości danego zakładu pracy.
Należy pamiętać, że błędne wypowiedzenie umowy o pracę nie czyni takiej czynności nieważną. Daje to natomiast pracownikowi podstawę do dochodzenia roszczeń przed właściwym sądem pracy.
W przypadku wątpliwości co do formy lub sposobu rozwiązania umowy o pracę, warto jest więc skonsultować się w tym zakresie z odpowiednią kancelarią prawną.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 14 marca 2024 r.
autor:
