Nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej
Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi zdefiniowała 16 nieuczciwych praktyk sieci handlowych, w tym m.in. zakaz wprowadzania lub wymuszania przez nie rabatów od dostawców produktów rolno-spożywczych.
Jak wynika z raportu UOKiK w ostatnich latach niektórzy przedsiębiorcy wykorzystywali swoją przewagę kontraktową i wymagały od dostawców obniżenia cen produktów rolnych i spożywczych już po ich sprzedaży, a także pobierały od niektórych dostawców dodatkowe rabaty, nieprzewidziane wcześniej w umowie.
Przedsiębiorcy zawierali z dostawcami produktów rolno-spożywczych umowy dotyczące warunków handlowych (w tym warunków rabatowania) na dany rok z opóźnieniem – w takich sytuacjach ustalenia miały wsteczną moc obowiązywania, tym samym w okresie od początku roku do dnia podpisania umowy dostawcy mogli nie posiadać wiedzy na temat warunków finansowych realizacji określonych dostaw i nie wiedzieli czy ta współpraca będzie dla nich opłacalna.
Dochodziło więc do występowania wstecznych rabatów (tzw. retrorabatów), przez które kontrahenci sieci handlowych ponosili nieuzasadnione straty albo musieli zapłacić niekorzystne dla siebie wyrównanie z tego tytułu. W rezultacie dochodziło do wstecznego obniżenia już zapłaconej ceny sprzedaży produktów.
Druga nieuczciwa praktyka polegała jw. na pobieraniu od niektórych dostawców dodatkowych rabatów, które nie były przewidziane w umowie, tym samym kontrahenci sieci handlowych nie wiedzieli, kiedy zażąda się od nich udzielenia tego rabatu ani w jakiej będzie on wysokości, nie mieli oni również pewności, kiedy sieć zażąda pomniejszenia ich wynagrodzenia.
Jak czytamy w komunikacie UOKiK, ustalenia dotyczące kontraktów między siecią, a dostawcą, w tym kwestie wyżej wspomnianych rabatów, powinny zostać poczynione przy zawarciu pierwotnej umowy lub podczas jej przedłużania. Wyjątek w tym przypadku stanowią jedynie nadzwyczajne lub obiektywne okoliczności.
Jak zaznaczył prezes UOKiK Tomasz Chróstny, relacje handlowe muszą opierać się na uczciwości i odpowiedzialności, zwłaszcza w tak ważnym gospodarczo sektorze rolno-spożywczym.
Odpowiedzialność za stosowanie nieuczciwych praktyk
Organem właściwym w sprawach praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową jest UOKiK.
Prezes UOKiK może uznać daną praktykę za nieuczciwie wykorzystującą przewagę kontraktową i wydać odpowiednią decyzję, jeżeli stwierdzi naruszenie z art. 5 ustawy (przewaga kontraktowa) o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.
Prezes UOKiK może nałożyć na nabywcę albo dostawcę, w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości nie większej niż 3% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia tej kary. Taka decyzja nie ma jednak charakteru decyzji prawomocnej i przysługuje od niej odwołanie do sądu.
W ostatnim czasie UOKiK obciążył spółkę Kaufland Polska Markety karą za praktyki nieuczciwie wykorzystujące przewagę kontraktową. Kara za te praktyki wyniosła 124 mln zł. Wyżej wspomniana spółka została również obciążona dodatkową karą w wysokości 13,2 mln zł za niezgodne z prawdą oznakowanie warzyw, które wprowadzało klientów w błąd pod kątem informacji o kraju pochodzenia produktów.
Sieć Kaufland odpowiedziała na zarzuty i podkreśliła, że podstawą jej funkcjonowania jest działalność zgodna z prawem.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
