W pierwszym listopadowym artykule z cyklu „Wtorkowe Poranki dla Budowlanki” zajmiemy się podsumowaniem najważniejszych zmian w prawie inwestycyjno-budowlanym w październiku 2023, które uważamy, że mogą być interesujące dla wielu inwestorów.
Gwarancja zapłaty Skarbu Państwa
W dniu 16 października 2023 r. wprowadzono do art. 649(1) kodeksu cywilnego nowy paragraf – § 1(1) – zmieniający zasady udzielania gwarancji zapłaty w umowie o roboty budowlane przez Skarb Państwa.
Zgodnie z nowym przepisem, w przypadku umów o roboty budowlane zawieranych przez Skarb Państwa jako inwestora nie stosuje się § 1. Zatem, gdy inwestorem w umowie o roboty budowlane jest właśnie Skarb Państwa to nie jest on zobowiązany do udzielenia gwarancji zapłaty określonej w art. 649(1) k.c. Jest to szczególnie istotne, gdyż teraz kontrahenci zawierający umowy o roboty budowlane (m. in. w trakcie partnerstwa publiczno-prywatnego) nie mogą automatycznie oczekiwać udzielenia gwarancji zapłaty od Skarbu Państwa. Ochrona wykonawcy będzie w związku z tym mniejsza. Nie wykluczamy jednak, że na mocy postanowień umownych, zgodnie z zasadą swobody umów wynikającą z art. 353(1) k.c., będzie możliwość ustalenia by Skarb Państwa takiej gwarancji zapłaty mimo wszystko udzielił.
Zwracamy także uwagę, że wprowadzone wyłączenie dotyczy tylko Skarbu Państwa i nie obejmuje umów o roboty budowlane zawierane przez jednostki samorządu terytorialnego.
Zmiana została wprowadzona przez ustawę z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja”).
Zgłoszenie wykonywania robót budowlanych – farmy fotowoltaiczne
Z dniem 1 października 2023 r. nastąpiła też istotna zmiana w prawie budowlanym, mająca szczególne znaczenie dla szybkiego i znaczącego rozwoju fotowoltaiki w Polsce. Ustawodawca zmienił bowiem katalog budów i robót budowlanych, które nie wymagają pozwolenia na budową, a dla ich realizacji wystarczy jedynie zgłoszenia. Zwiększono bowiem w art. 29 ust. 4. pkt. 3) lit. c Prawa budowlanego dotychczasowy limit mocy zainstalowanej energii elektrycznej z 50 kW do 150 kW dla pomp ciepła, wolno stojących kolektorów słonecznych oraz urządzeń fotowoltaicznych.
Zmiana ta ma odformalizować postępowania także dla większych inwestycji fotowoltaicznych, które zmieszczą się w nowym, trzykrotnie większym limicie. Wynika to z faktu, że ustawodawca postanowił nie nakładać na inwestora obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, a do ich realizacji wystarcza jedynie zgłoszenie. Jest to kolejna bardzo duża zmiana, która może pozytywnie wpłynąć na rozwój rynku fotowoltaicznego w Polsce. Co istotne, w nowym limicie mocy – wynoszącym wskazane 150 kW, mieszczą się przede wszystkim instalacje wykonywane przez osoby fizyczne dla zaopatrzenia energetycznego swoich domów.
Postępowanie w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
Nowelizacja zmieniła też częściowo warunki ubiegania się o wydanie decyzji o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego. Zwiększył się bowiem wolumen dokumentów, które inwestor będzie musiał przedłożyć ubiegając się o lokalizację inwestycji celu publicznego. Zgodnie z treścią art. 52 ust. 2a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w brzmieniu obowiązującym od dnia 16 października 2023 r. („u.p.z.p.”) – na inwestora został nałożony nowy obowiązek przedłożenia do takiego wniosku również decyzji wynikających z odrębnych przepisów, a w szczególności decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w trybie z art. 72 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Koniecznym jest zatem, aby inwestor planujący przedsięwzięcie, które może oddziaływać na środowisko i chce je realizować w trybie lokalizacji inwestycji celu publicznego, obligatoryjnie załączył do wniosku właśnie decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia.
W związku z Nowelizacją, wprowadzone zostały również zmiany w zakresie udziału dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska („RDOŚ”) w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o lokalizację inwestycji celu publicznego.
Wobec tego, na podstawie art. 53 ust. 5ba u.p.z.p. RDOŚ został wyposażony w możliwość odmowy uzgodnienia decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego w przypadku niedołączenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o ile jest wymagana, do projektów tych decyzji. Wyposażony został też w silniejszy aparat nadzoru, bowiem będzie od inwestorów wymagać przedstawienia dokładnego sprawdzenia środowiskowych uwarunkowań swoich projektów.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 31 października 2023 r.
autorzy:
