Nie ulega wątpliwości, że rok 2020 niesie ze sobą wiele istotnych zmian dla podmiotów działających na rynku nieruchomości. Od dnia 19 września 2020 r. obowiązuje duża nowelizacja ustawy prawo budowlane. Tematem, który jednak budził największe kontrowersje było wejście w życie nowych norm technicznych dotyczących wydajności energetycznej budynków, tzw. WT 2021. Zgodnie bowiem z już obowiązującymi przepisami, z dniem 31 grudnia 2020 roku inwestorów będą obowiązywać nowe, bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące energooszczędności budynków.
Kolejne zmiany w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065) ) („Rozporządzenie”) są konsekwencją wdrożenia art. 4 do 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Nowelizacje tego Rozporządzenia wprowadziła tzw. ścieżkę dojścia do wymagań na rok 2021 (2019 dla budynków zajmowanych przez władze publiczne i będące ich własnością), kiedy to wszystkie nowo wznoszone budynki, w myśl art. 9 dyrektyw 2010/31 UE powinny charakteryzować się niemal „zerowym zużyciem energii”.
Aktualizacja przepisów zawartych w warunkach technicznych, przeprowadzana co kilka lat, miała na celu dostosowanie ich do przepisów unijnych oraz do rozwoju technologii w budownictwie. W dalszej perspektywie zmiany w prawie mają spowodować to, że budynki będą zużywać mniej energii i wytwarzać mniej zanieczyszczeń, co pomoże chronić środowisko. Stopniowe wprowadzanie zmian służyło również temu, żeby wszyscy uczestnicy rynku budowlanego mogli płynnie dostosować się do wprowadzanych zmian.
Przypomnijmy, nadchodzące zmiany określa się jako normę WT 2021 albo standard energetyczny WT 2021 i dotyczą one trzech zagadnień:
- zmniejszenia współczynnika przenikania ciepła (U) wielu elementów budynku (ścian, dachów, podłóg, drzwi, okien itd.);
- zmniejszenia zapotrzebowania budynków na energię nieodnawialną (Ep);
- upowszechnienia ekologicznych źródeł ciepła.
Wejście w życie Standardów WT2021 nie zostało w żaden sposób uregulowane przepisami przejściowymi, stąd wywołana została dyskusja dotycząca stosowaniu tych przepisów do wniosków złożonych przed 31 grudnia 2020 r. Po wielu sygnałach m.in. od organizacji zrzeszających deweloperów czy architektów, wychodząc naprzeciw inwestorom, Minister Rozwoju, Pracy i Technologii zdecydował się na nowelizację przepisów Rozporządzenia. Głównym celem nowelizacji jest dodanie przepisów przejściowych, w zakresie wymagań dotyczących oszczędności energii i izolacyjności cieplnej w Rozporządzeniu.
Jak wskazano w uzasadnieniu, „obecnie panująca sytuacja epidemiologiczna na terenie całego kraju powoduje negatywny wpływ na wiele gałęzi gospodarki, co w konsekwencji przekłada się na wydłużone działanie organów państwowych. Aby zniwelować możliwe w tym przypadku problemy z terminowym rozpatrzeniem wniosków o pozwolenie na budowę, odrębnych wniosków o zatwierdzenie projektu budowlanego, zatwierdzeniem projektu budowlanego itd., proponuje się dodanie przepisów przejściowych do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, co zminimalizuje konieczność zmian projektowych w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej (zmiana wartości wskaźnika EP oraz wartości współczynnika przenikania ciepła U od 31 grudnia 2020 r.). Zmiana wartości wskaźnika EP oraz wartości współczynnika przenikania ciepła U od 31 grudnia 2020 r. wynika z § 329 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”.
W związku z powyższym przedmiotowy projekt wprowadza poniższe zmiany do Rozporządzenia.
Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem 31 grudnia 2020 r., w których:
- został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o pozwolenie na wznowienie robót budowlanych lub wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,
- zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę,
- została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego
– wymagania określone w § 328 ust. 1 stosuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w § 329 ust. 2 oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia, obowiązującymi od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 grudnia 2020 r. (czyli zgodnie z normą WT2017).
Oznacza to, że inwestorzy będą mogli stosować dotychczasowe przepisy i standardy do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem 31 grudnia 2020 r. Oczywiście zapewne pojawią się problemy z interpretacją sformułowania „sprawa niezakończona”. W tym zakresie na pewno pomoże orzecznictwo. Co więcej, powołując się na spójność wykładni z innymi przepisami, warto wskazać na definicję przyjętą w ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne kartograficzne oraz niektórych innych ustaw, która określa co należy rozumieć pod tym pojęciem.
W świetle w/w ustawy przez zakończenie sprawy należy rozumieć:
- wydanie prawomocnej decyzji lub postanowienia organu;
- niewniesienie w terminie sprzeciwu wobec zgłoszenia albo zawiadomienia;
- zakończenie wykonywania robót budowlanych – w przypadku gdy do przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego nie jest wymagane pozwolenie na użytkowanie ani zawiadomienie o zakończeniu wykonywania robót budowlanych.
Przykład: Inwestor w dniu 2 stycznia 2020 r. złożył wniosek o wydanie pozwolenia na budowę, w dniu 2 kwietnia 2020 r. organ wydał pozwolenie na budowę, które następnie zostało zaskarżone. Sprawa obecnie toczy się przed WSA – decyzja nie jest prawomocna (choć ostateczna), wobec czego sprawa nie jest zakończona. Tym samym stosuje się przepisy dotychczasowe, nawet jeżeli rozstrzygnięcie nie zostanie wydane przed 31 grudnia 2020 r.
Podsumowując, niewątpliwie wprowadzone zmiany Rozporządzenia będą miały pozytywny wpływ na uczestników rynku budowlanego, którzy złożyli lub zamierzają złożyć projekt w tym roku (do 30 grudnia) ze względu na minimalizację ewentualnych zmian projektowych, które są związane ze zmianami parametrów charakteryzujących oszczędność energii i izolacyjność cieplną budynków. Przyjęcie przepisów przejściowych pozwoli na ograniczenie rozbieżności interpretacyjnych i stosowanie tych samych kryteriów oceny projektów budowlanych.
Alert opracowany na podstawie projektu Rozporządzenia opublikowanym na stronie Rządowego Centrum Legislacji w dniu 13 listopada 2020 r. Alert ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
