Kontynuując omawianie zmian w Prawie budowlanym związanych z cyfryzacją procesu inwestycyjno-budowlanego, dzisiejszy alert chcemy poświęcić dwóm kwestiom. Po pierwsze, wskażemy na przepisy, które dadzą podstawę prawną do składania projektu budowlanego w formie elektronicznej. Po drugie, chcielibyśmy też zwrócić uwagę na możliwość projektowania w technologii BIM.
Pomimo wielu postulatów, jeszcze do niedawna nikt z branży nie wyobrażał sobie, że dojdzie do zmiany przepisów Prawa budowlanego, które pozwolą na składanie projektu budowlanego w formie elektronicznej. Już sam fakt, że zmiany te nie zostały wprowadzone nowelizacją, która weszła w życie 19 września 2020 r., świadczy o tym, że nie było to planowane. Tymczasem, z uwagi na epidemię koronawirusa, nie tylko zostały wprowadzone ograniczenia w bezpośrednim kontakcie z urzędami, ale wszystkie składane dokumenty muszą przejść „kwarantannę”. W konsekwencji potrzeba usprawnienia procesu budowlanego, a w szczególności postępowań o wydanie pozwoleń na budowę skłoniła legislatywę do przyjęcia przepisów umożliwiających składanie wniosków (o których pisaliśmy w zeszłym tygodniu) i projektów w formie elektronicznej.
Podstawa prawna mająca pozwolić na składanie projektów budowlanych w formie elektronicznej sprowadza się przede wszystkim do nowelizacji dwóch przepisów Prawa budowlanego. W art. 33 Prawa budowlanego został zmieniony ust. 2 pkt 1, który stanowić będzie, że do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć m.in.: „projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w postaci papierowej (3 egz.) albo elektronicznej oraz że wraz z wnioskiem należy załączyć opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopie tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów”. Zamiast oryginałów będzie można dołączyć też kopie: m.in. decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, umowy urbanistycznej lub oświadczenia projektanta o możliwości podłączenia do sieci ciepłowniczej (zmieniony art. 33 ust. 2b Prawa budowlanego).
Druga zmiana dotyczy art. 34 Prawa budowlanego, do którego zostały dodane dwa nowe ustępy. Zgodnie z ust. 3f „Projekt budowlany, w tym projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny, sporządza się w postaci: 1) papierowej albo 2) elektronicznej. Z kolei ust. 4b stanowi, że „w przypadku sporządzenia projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego w postaci elektronicznej zatwierdzenie polega na opatrzeniu projektów kwalifikowanym podpisem elektronicznym organu zatwierdzającego projekt. Zatwierdzony projekt przekazuje się inwestorowi”.
Przepisy te wejdą w życie dopiero po 6 miesiącach od publikacji ustawy z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa. Jak obiecaliśmy śledzimy na bieżąco jej status. Ustawa w dniu 18 grudnia 2020 r. została podpisana przez Prezydenta i czeka na publikację, która powinna nastąpić w najbliższych dniach. Z kolei kwestia możliwości zastosowania tych przepisów w praktyce, w szczególności z uwagi na wydajność techniczną systemu GUNB i sieci poszczególnych urzędów jest trudna do przewidzenia.
Przy okazji omawiania elektronicznego projektu budowlanego chcemy wspomnieć o projektowaniu w technologii BIM. Ten angielski akronim można rozwinąć jako: (i) Building Information Modeling – czyli model informacyjny budynku lub (ii) Building Information Management – zarządzanie informacją o budynku. W praktyce BIM to mechanizm współpracy, który ma na celu uproszczeniu komunikacji oraz wymiany informacji między wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego: od inwestora i projektanta przez urzędnika i wykonawcę po zarządcę budynku. Technologia ta jest bowiem wykorzystywana przez cały cykl życia budynku.
BIM już dzisiaj wykorzystywany jest w wielu projektach komercyjnych. Co więcej, w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii na stosunkowo zaawansowanym etapie są prace nad opracowaniem zestawu dokumentów BIM do stosowania w zamówieniach publicznych. Wydaje się zatem, że stosowanie technologii projektowania BIM na szeroką skalę, w tym w budownictwie mieszkaniowym jest już tylko kwestią czasu.
W ramach współpracy zapytaliśmy architekt Celestyny Kury – koordynatorki BIM, o zalety stosowania tej technologii w projektowaniu. Wymieniła ona następujące kwestie:
- skrócenie czasu i zmniejszenie kosztów inwestycji budowlanej – wynika to z faktu, że już na pierwszych etapach projektu istnieje możliwość przygotowania wariantów poszczególnych rozwiązań zarówno urbanistycznych jak i bryłowych, jak również analiz energetycznych i środowiskowych, co jest sporą korzyścią, gdyż będzie to mieć realny wpływ na oszacowanie kosztów energetycznych obiektu i ich optymalizację. Stosowanie BIM pozwala też na automatyzację części zadań wiążących się z projektowaniem obiektu oraz szybsze wprowadzanie ewentualnych zmian. W systemie rysowania 2D jedna zmiana jest nanoszona na kilka rysunków, co skutkuje dużym prawdopodobieństwem błędów, natomiast w modelu BIM zmiany nanosi się raz, a rysunki generowane są automatycznie;
- efektywna koordynacja międzybranżowa – pozwala na zmniejszenie liczby kolizji jeszcze przed rozpoczęciem budowy. Dzięki zachowaniu odpowiednich priorytetów projektowanych elementów, projektanci mają stały pogląd na inne branże;
- tworzenie dokładniejszych harmonogramów i kosztorysów – na ich podstawie można zoptymalizować zapotrzebowanie na sprzęt, składowanie materiałów i prace podwykonawców. Umożliwia też zmniejszenie kosztów wynikających z przestojów lub błędnego oszacowania budżetu;
- zapewnienie jednolitego źródła informacji – BIM zakłada stosowanie komunikacji wykorzystującej CDE, czyli Common Data Environment, która pozwala wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego, na dostęp do modelu BIM oraz wszystkich związanych z obiektem dokumentów na odpowiednich poziomach dostępu (choć ta opcja jest niezależna od samego BIM);
- na etapie zarządzania i użytkowania uzyskuje się dostęp do cyfrowej wersji danych o obiekcie – obejmuje to dane takie jak karty katalogowe, historia napraw, awarii oraz przeglądów ogólnobudowlanych, sanitarnych i wyposażenia BHP. W konsekwencji umożliwia ciągłą optymalizację kosztów utrzymania obiektu. Co ciekawe, jest to możliwe także w stosunku do istniejących obiektów, gdzie należy przeprowadzić inwentaryzację (np. za pomocą skanowania laserowego) i utworzyć dokładny modelu 3D na podstawie chmury punktów.
Koniec roku to dobry czas na przygotowanie różnego rodzaju bilansów. Dlatego też w przyszłym tygodniu przygotujemy dla Państwa krótkie podsumowanie zmian w Prawie budowlanym i nie tylko, które pojawiły się w roku 2020.
W związku zaś ze zbliżającą się przerwą świąteczno-noworoczną życzymy Państwu ciepłych i zdrowych świąt Bożego Narodzenia. Wypełnionych miłością i serdecznością dni, które pozwolą zaczerpnąć radości i energii do działania na kolejne miesiące.
W imieniu wszystkich wspólników i pracowników Kancelarii Prawnej Graś i Wspólnicy – Wszystkiego Najlepszego!
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor/redaktor cyklu:
