Nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych wprowadza do polskiego prawa handlowego zasadę Business Judgement Rule czyli ocenę biznesową działań członków organów spółek.
Celem wprowadzenia tej regulacji jest zapewnienie członkom organów korporacyjnych (m.in. członkom zarządu, rady nadzorczej, likwidatorom czy innym osobom, występującym w imieniu spółki) ochrony za szkodę wyrządzoną spółce wskutek ich decyzji, które po fakcie okazały się błędne, o ile podejmowane były w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego.
Biznesowa ocena sytuacji zapewnia realną ochronę prawną w przypadku działań podejmowanych przez osoby zarządzające spółkami, które mogą liczyć na tę instytucję w przypadku, gdy okaże się, że ich decyzje mimo wszystko wyrządziły spółce szkodę. Przy czym zaznaczyć należy, że te osoby przy podejmowaniu danej decyzji musiały działać rzetelnie, odpowiedzialnie, z uwzględnieniem interesu spółki oraz według swojej najlepszej wiedzy i adekwatnych do okoliczności danych.
Zasada ta pozwala osobom zarządzającym danym podmiotem gospodarczym na swobodne podejmowanie decyzji. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku członków zarządu. Wprowadzenie tej regulacji gwarantuje bezpieczeństwo, że nawet w przypadku, w którym doszłoby do zmiany „władzy” w spółce, dotychczasowi członkowie zarządu nie będą pociągani do odpowiedzialności, jeżeli działali w ramach Business Judgement Rule. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Aktywów Państwowych, „twórcy reformy dążąc do wprowadzenia Business Judgement Rule do polskiej rzeczywistości gospodarczej pragną zwrócić uwagę na to, że działania członków organów powinny być oceniane nie retrospektywnie, przez pryzmat rezultatów, ale z perspektywy prawidłowości trybu podejmowania decyzji, w odniesieniu do momentu podejmowania tejże decyzji i okoliczności jej towarzyszących. Wprowadzenie proponowanych zmian stanowi również krok w stronę harmonizacji rozwiązań obowiązujących w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i spółce akcyjnej, z tymi, które zostały wprowadzone w prostej spółce akcyjnej, a brak jest w tym zakresie argumentów za zróżnicowaniem regulacji”*.
W tej konstrukcji niezbędne jest przyjęcie, że ocena działań organów korporacyjnych powinna być analizowana w momencie podejmowania decyzji gospodarczej i powinna uwzględniać okoliczności takie jak:
a) prawidłowość podejmowania takiej decyzji,
b) należyta staranność,
c) rzetelność,
d) lojalność i uzasadniony interes spółki.
Takie podejście ma kluczowy wpływ na funkcjonowanie podmiotów gospodarczych, ale także stanowi zachętę do podejmowania przez organy zarządzające działań gospodarczych w ogóle.
Regulacje przyjęte w prawie gospodarczym nie mogą przyczyniać się do hamowania decyzji korporacyjnych oraz do obawy przed ponoszeniem odpowiedzialności – osoby zarządzające podmiotami gospodarczymi, nawet mimo posiadanej wiedzy i doświadczenia, nie są w stanie przewidzieć wszystkich możliwych konsekwencji swoich decyzji.
Zasada Business Judgement Rule wydaje się być zmianą odpowiadającą na rzeczywiste potrzeby dzisiejszej działalności gospodarczej, prowadzonej niejako z definicji, w warunkach ryzyka biznesowego.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 08 listopada 2022 r.
* Ministerstwo Aktywów Państwowych, https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/business-judgement-rule, data dostępu 08.11.2022 r.
autor:
