Split payment, czyli metoda podzielonej płatności została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w celu zmniejszenia luki w podatku od towarów i usług. Polega ona na tym, że płacąc za fakturę w formie przelewu na rachunek bankowy, kwota podatku VAT trafia na specjalne subkonto odbiorcy płatności, z którego środki mogą być rozdysponowane tylko w ustawowo określonym celu.
Na rachunek VAT mogą być wpłacane wyłącznie środki z tytułu podatku VAT. Może być on obciążony w ściśle określonym celu, m.in. dokonania zapłaty podatku VAT z otrzymanej faktury, zapłaty podatku VAT, PIT, CIT, akcyzy, należności celnej, składek ZUS i KRUS. Na wniosek podatnika, naczelnik właściwego urzędu skarbowego może postanowić o wyrażeniu zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek bankowy prowadzony dla celów działalności gospodarczej. Zgoda nie zostanie jednak wydana, jeżeli:
- zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu tego podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję lub
- w trakcie prowadzonego wobec podatnika postępowania podatkowego w zakresie podatku zachodzi uzasadniona obawa określenia zaległości podatkowej w podatku lub ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku, lub
- weryfikacja zasadności złożonego przez podatnika wniosku wskazuje, że zachodzi uzasadniona obawa wystąpienia zaległości podatkowej w podatku.
W przypadku wydania postanowienia odmawiającego przekazania środków, podatnikowi przysługuje prawo złożenia zażalenia.
Zastosowanie tej metody jest możliwe tylko w przypadku transakcji między przedsiębiorcami. Z jej zastosowaniem może być dokonana każda płatność, niezależenie od kwoty, czy towaru lub usługi za który jest dokonywana. Od 2019 r. ustawodawca wprowadził jednak obowiązek płatności z zastosowaniem metody podzielonej płatności, gdy kwota do zapłaty wynikająca z faktury przekracza 15 000 zł (lub jej równowartość w walucie obcej), a płatność ma nastąpić za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (m. in. roboty budowlane, węgiel, wyroby stalowe, telefony komórkowe, komputery). Niezastosowanie obowiązkowej metody podzielonej płatności zostało jednocześnie spenalizowane w kodeksie karnym skarbowym i jest zagrożone grzywną do 720 stawek dziennych.
Poza sankcją, ustawodawca wprowadził również zachęty do stosowania metody podzielonej płatności.
- Podatnicy nabywający towary i usługi określone w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, którzy zapłacili za nie z zastosowaniem split payment nie ponoszą odpowiedzialności solidarnej z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe.
- W stosunku do podatników płacących z zastosowaniem split payment nie stosuje się przepisów o dodatkowym zobowiązaniu podatkowym do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem mpp.
- W przypadku jeżeli u podatnika stosującego mpp powstanie zaległość podatkowa w podatku od towarów i usług, nie stosuje się podwyższonej stawki odsetek, jeżeli w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z otrzymanych faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
- Jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego VAT nastąpi w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin zapłaty podatku, podatnik może obniżyć kwotę podatku. Obniżkę wylicza się mnożąc kwotę zobowiązania podatkowego wynikającą z deklaracji podatkowej przez stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku oraz przez iloraz liczby dni od dnia, w którym obciążono rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem i liczby 360. Kwotę obniżenia podatku zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki poniżej 50 gr zaokrągla się w dół, a 50 gr i więcej w górę.
Choć w większości transakcji zastosowanie metody podzielonej płatności nie jest obowiązkowe, to warto mieć na uwadze, korzyści płynące z jego zastosowania. Biorąc pod uwagę zwiększający się nadzór organów skarbowych nad płatnościami (ustrukturyzowane faktury, zmniejszony limit płatności gotówkowych) nie wykluczone, że wkrótce może nastąpić poszerzenie katalogu przypadków obowiązkowego stosowania split payment.
