W dzisiejszym artykule nadal pozostajemy w tematyce prawa pierwokupu. Tym razem przybliżymy Państwu zagadnienie prawa pierwokupu nieruchomości objętych decyzją o lokalizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych.
Krajowe Centrum Przetwarzania Danych ma być nowoczesnym centrum przetwarzania, zapewniającym ciągłość oraz bezpieczeństwo zasobom administracji publicznej. Ma ono przykładowo zapewnić działanie rejestrów państwowych i chmury rządowej, stanowiących bazę do świadczenia e-usług niezbędnych dla stabilnego funkcjonowania społeczeństwa i administracji państwowej na co dzień oraz w sytuacjach kryzysowych. Jak wskazuje Ministerstwo Cyfryzacji, budowa Krajowego Centrum Przetwarzania Danych (dalej „KCPD”) to jedna z największych inwestycji administracji rządowej w centra przetwarzania danych, a budżet, który ma być przeznaczony na całą inwestycję stanowi prawie 830 milionów złotych.
Prawo pierwokupu KCPD uregulowane jest w art. 18 Ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych (dalej „Ustawa”). Jak wskazuje nam art. 18 Ustawy, ministrowi właściwemu do spraw informacji na rzecz Skarbu Państwa przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, udziału we współwłasności lub udziału w użytkowaniu wieczystym nieruchomości, które są objęte decyzją o lokalizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych.
Przedmiotowego prawa pierwokupu nie stosuje się w momencie, gdy nabywcą nieruchomości objętej decyzją jest:
1) jednostka samorządu terytorialnego,
2) Skarb Państwa,
3) spółka celowa, która wskazana jest w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (dalej „Ustawa o CPK”) lub spółka wskazana w art. 15 ust. 1 Ustawy o CPK, czyli spółka celowa, która może utworzyć, samodzielnie albo z innymi podmiotami, spółki kapitałowe, a także obejmować, nabywać i zbywać akcje lub udziały innych spółek,
4) spółka prawa handlowego, gdy wyłącznym udziałowcem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa, która jest operatorem systemu przesyłowego albo posiadająca koncesję na przesyłanie paliw ciekłych,
5) spółka prawa handlowego, która jest operatorem systemu dystrybucyjnego gazowego, w przypadku nabycia nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych na cele związane z budową systemu dystrybucyjnego gazowego,
6) spółka kapitałowa lub grupa kapitałowa, prowadząca działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych, w przypadku gdy nabycie nieruchomości następuje na cele związane z budową mienia w sektorze energii elektrycznej – infrastrukturę służącą do wytwarzania albo przesyłania energii elektrycznej; w sektorze ropy naftowej – infrastrukturę służącą do wydobycia, rafinacji, przetwarzania ropy naftowej oraz magazynowania i przesyłania rurociągami ropy naftowej oraz produktów ropopochodnych, jak również terminale portowe do przeładunku tych produktów oraz ropy naftowej; w sektorze paliw gazowych – infrastrukturę służącą do produkcji, wydobycia, rafinacji, przetwarzania, magazynowania, przesyłania paliw gazowych gazociągami oraz terminale skroplonego gazu ziemnego (LNG),
7) parki narodowe, w przypadku nabycia na cele związane z ochroną przyrody,
8) podmiot korzystający z prawa pierwokupu na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego,
9) osoba bliska zbywcy.
Nabycie nieruchomości, która objęta została decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji KCPD jest możliwa, gdy zgodę na nabycie wyda w drodze decyzji administracyjnej na wniosek nabywcy minister właściwy do spraw informatyzacji, w sytuacji, gdy zostanie wskazane, że nabycie nie uniemożliwi lub nie utrudni realizacji przedsięwzięcia. Kolejną przesłanką uzyskania zgody nabycia nieruchomości jest to, że nabycie nie może stanowić zagrożenia dla funkcjonowania KCPD.
Termin na złożenie oświadczenia o wykonaniu pierwokupu przez KCPD wynosi 2 miesiące, liczonych od momentu wpływu do ministra właściwego do spraw informatyzacji zawiadomienia dokonanego przez właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości. Do takiego zawiadomienia należy dołączyć wypis z ewidencji gruntów i budynków nieruchomości objętej decyzją o lokalizacji inwestycji oraz odpis księgi wieczystej lub zaświadczenie wydane na podstawie zbioru dokumentów prowadzonego dla zbywanej nieruchomości. Zamiast odpisu księgi wieczystej oraz zaświadczenia można również dołączyć informację o numerze księgi wieczystej, która jest dostępna w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych.
Warto również pamiętać o tym, że w przypadku, gdy cena sprzedaży nieruchomości znacznie różni się od jej wartości rynkowej, minister właściwy do spraw informatyzacji, korzystając z prawa pierwokupu, może w ciągu 14 dni od złożenia oświadczenia o jego wykonaniu zwrócić się do sądu o ustalenie właściwej ceny tej nieruchomości. W takich przypadkach sąd ustala cenę odpowiadającą wartości rynkowej nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie KCPD zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
W ramach niniejszego artykułu, już dziś pragniemy Państwa zaprosić do lektury naszego ostatniego artykułu z cyklu o pierwokupach, który dotyczyć będzie tych rzadziej spotykanych w praktyce praw pierwokupu. Mimo, że prawa te występują w obrocie nieruchomościami sporadycznie, należy je znać, gdyż skutki ich pominięcia są niezwykle dotkliwe.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 05 lipca 2024 r.
autor
