W polskim porządku prawnym pierwsza definicja waluty wirtualnej unormowana została w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r., zgodnie z którą przez walutę wirtualną rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest m.in. prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej, pieniądzem elektronicznym, instrumentem finansowym, etc. oraz które jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego. Poza wspomnianym uregulowaniem, brak jest jednak przepisów innych ustaw, jak również innych aktów wykonawczych, normujących chociażby obrót walutami wirtualnymi, nie wspominając już o unormowaniach dotyczących prowadzonych z nich postępowań egzekucyjnych, etc.
Choć kryptowaluta nie jest rzeczą, to jednak zgodnie z orzecznictwem (m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2018 r., sygn. akt II FSK 488/16), kryptowaluta uważana jest za prawo majątkowe. Istnieje możliwość prowadzenia z niej postępowania egzekucyjnego (egzekucji komorniczej) na podstawie części III Kodeksu postępowania cywilnego. Oczywiście, wobec braku uregulowań normujących wprost takową egzekucję, w praktyce proces ten – choć bywa nieco trudniejszy – to nie jest jednak niemożliwy. Przede wszystkim, na podstawie art. 8011 k.p.c., dłużnik zobowiązany jest do złożenia wykazu swojego majątku wraz z oświadczeniem – i to pod rygorem odpowiedzialności karnej. Zgodnie natomiast z art. 300 kodeksu karnego, udaremnianie wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 5. W przypadku zatem posiadania kryptowalut przez dłużnika, powinien on zamieścić je w składanym przez siebie wykazie majątku. W innym wypadku, wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika. Niezbędna jest jednak aktywna postawa wierzyciela, który – o ile ma taką wiedzę – powinien wskazać komornikowi giełdy kryptowalut do których komornik powinien skierować zawiadomienia o zajęciu komorniczym (w przypadku nieudzielenia organowi egzekucyjnemu wyjaśnień lub informacji, organ ten może np. nałożyć grzywnę do 2 tys zł na podstawie art.762 k.p.c.). Same środki (w postaci kryptowalut) mogą natomiast zostać przekazane na rachunek (adres) wskazany przez wierzyciela, w przypadku gdy komornik nie dysponuje takowym rachunkiem. Jak zatem wynika z powyższego, jak najbardziej możliwa jest skuteczna egzekucja z kryptowalut w Polsce, co jednak nadal pozostaje nieco większym wyzwaniem dla wierzycieli niż tradycyjnie prowadzone postępowanie egzekucyjne.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor/redaktor cyklu:
