Szkody środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza, wód czy gleby, mają ogromny wpływ na zdrowie ludzi, bioróżnorodność i przyszłość naszej planety. W obliczu tych zagrożeń, odpowiedzialność za naprawę szkód środowiskowych stała się kluczowym zagadnieniem prawnym.
Odpowiedzialność odszkodowawcza w tym zakresie ma na celu zapewnienie, że osoby lub podmioty, które wyrządzają szkody środowisku, poniosą konsekwencje w postaci obowiązku naprawy wyrządzonej szkody. W artykule tym przyjrzymy się zasadom odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody środowiskowe, podstawowym aktom prawnym.
Podstawy prawne odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody środowiskowe
Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody w środowisku w Polsce reguluje kilka kluczowych aktów prawnych, z których najważniejszym jest ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku oraz ich naprawie. Zgodnie z jej przepisami, przedsiębiorcy są zobowiązani do zapobiegania szkodom środowiskowym i ich naprawy, jeśli do nich dojdzie. Ustawa wprowadza mechanizm odpowiedzialności, który przewiduje obowiązek pokrycia kosztów związanych z naprawą szkód w środowisku, w tym:
- koszty usunięcia zanieczyszczeń,
- przywrócenie środowiska do stanu poprzedniego,
- koszty związane z ochroną zdrowia ludzkiego, jeżeli do szkody doszło w wyniku zanieczyszczenia środowiska.
System zapobiegania szkodom dla środowiska i ich naprawy, obowiązujący w Unii Europejskiej, opiera się na zasadzie „zanieczyszczający płaci”. W Polsce zasady te zostały wprowadzone ww. ustawą, która określa odpowiedzialność za zapobieganie szkodom środowiskowym oraz ich naprawę. Ustawa reguluje także obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska, których działalność może prowadzić do ryzyka szkód, a także określa kompetencje organów państwowych odpowiedzialnych za kwestie związane ze szkodami w środowisku (takich jak regionalny dyrektor ochrony środowiska oraz minister właściwy do spraw środowiska).
Szkodą w środowisku jest każda zmiana stanu lub funkcji jego komponentów, która jest negatywna i mierzalna, oceniana w odniesieniu do stanu początkowego, a spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność podmiotu korzystającego ze środowiska. W przypadku, gdy szkoda dotyczy chronionych gatunków lub siedlisk, przepisy ustawy obejmują również podmioty, które nie prowadzą działalności uznawanej za ryzykowną dla środowiska. Tego typu podmioty mają obowiązek podjąć natychmiastowe działania zapobiegawcze lub naprawcze, mające na celu nie tylko usunięcie skutków szkody, ale również eliminację przyszłych zagrożeń, przywracając środowisku stan sprzed powstania szkody oraz zachowując jego naturalne walory i komponenty.
Kwestia szkód środowiskowych staje się coraz bardziej istotna, co znajduje odzwierciedlenie w rosnącej liczbie orzeczeń zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Należy jednak pamiętać, że aby można było mówić o szkodzie środowiskowej, muszą wystąpić określone przesłanki ustawowe, co wiąże się również z odpowiedzialnością odpowiednich podmiotów.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 04 marca 2025 r.
autor:
Nasze artykuły i alerty prawne możesz otrzymywać jako pierwszy, prosto na swoją skrzynkę mailową! Zapisz się do newslettera klikając w link lub skontaktuj się z nami pod adresem mailowym social@kglegal.pl, aby spersonalizować wysyłane treści.
