Stawka podatku od nieruchomości w przypadku budynków jest zróżnicowana w zależności od tego czy są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, czy też nie. W 2023 r. maksymalna stawka podatku wynosi 1,00 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej dla budynków lub ich części mieszkalnych oraz 28,78 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej dla budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Co jednak, gdy działalność gospodarcza jest prowadzona w budynku mieszkalnym, lub gdy działalność ta polega na wynajmowaniu takich budynków?
Z zagadnieniem tym zmierzył się Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie o sygnaturze III FSK 250/23. Po długotrwałym postępowaniu sądowoadministracyjnym związanym ze wznowieniem procesu, 12 lipca 2023 r. Sąd wydał wyrok, w którym stwierdził, że skoro przepis ustawowy stanowi, że do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się m. in. budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, to wyższa stawka podatku nie może dotyczyć budynków mieszkalnych związanych z prowadzeniem gospodarczym, nawet gdyby znajdowały się w posiadaniu przedsiębiorcy, którego aktywność dotyczy wyłącznie prowadzenia działalności gospodarczej. Może ona dotyczyć zatem wyłącznie budynku zajętego na prowadzenie działalności gospodarczej.
Dalej NSA, stwierdził, że za zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej nie będą mogły być uznane te części budynku mieszkalnego, które są wykorzystywane (zajęte) na cele mieszkalne, przez co należy rozumieć trwałe zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkaniowych posiadacza lokalu, nawet wówczas, gdy ich oddanie przez podatnika (np. dewelopera, spółdzielnię mieszkaniową, spółkę komunalną, podmiot działający w formule społecznej agencji najmu albo społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub innego właściciela będącego przedsiębiorcą) do korzystania osobom trzecim dla realizacji tej funkcji (zajęcie na cele mieszkalne), nastąpiło w ramach gospodarczej działalności podatnika (np. komercyjnego najmu). Istotne jest to, by w budynku (lokalu) mieszkalnym realizowany był cel polegający na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych w przedstawionym wyżej rozumieniu. Bez znaczenia pozostaje natomiast okoliczność, czy funkcja mieszkaniowa realizowana jest przez podatnika, czy jego najemcę.
Odmiennie wygląda natomiast powtarzający się (w założeniu) krótkotrwały odpłatny najem lokali mieszkalnych (na dobę lub kilka dni), niezwiązany z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych podatnika i jego rodziny lub osób trzecich. Jest on bowiem zbliżony w istocie do świadczenia usług hotelarskich i w związku z tym czynność taka skutkuje zajęciem lokalu (budynku) mieszkalnego na prowadzenie działalności gospodarczej.
Powyższy wyrok ma istotne znaczenie dla opodatkowania nieruchomości posiadanych przez przedsiębiorców, w których wykonują działalność gospodarczą, a także nieruchomości, które są udostępniane w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób trzecich. Cel mieszkaniowy ma znaczenie nadrzędne nad zajęciem budynku na działalność gospodarczą, dlatego zastosowanie znajdzie niższa stawka podatku.
Ma to znaczenie także wobec Obwieszczenia Ministra Finansów z 1 sierpnia 2023 r. (M.P. z 2023 r. poz. 774), w którym ogłoszono maksymalne stawki podatku od nieruchomości obowiązujące w 2024 r. Stawka od budynków lub ich części mieszkalnych wyniesie 1,15 zł (wzrost o 0,15 zł), natomiast stawka od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej wyniesie 33,10 zł (wzrost o 4,32 zł).
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 15 września 2023 r.
autor/redaktor cyklu:
