Wracamy do tematu znaków towarowych. W swoim dzisiejszym wpisie wskażę, jakie uprawnienia przysługują w sytuacji naruszenia prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy.
Powyższą kwestie reguluje art. 296 Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (UPWP). Zgodnie z treścią ustępu 1 wskazanego wyżej przepisu osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone może żądać od naruszyciela, czyli osoby, która naruszyła jego prawo:
- zaniechania naruszania
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści
Te roszczenia przysługują łącznie, niezależnie od winy naruszyciela. To oznacza, że w toku postępowania przed sądem powód nie ma obowiązku udowodnienia winy pozwanego. Ten ostatni nie może natomiast bronić się wskazując na brak zawinienia. W związku z tym ww. uprawnienia przysługują niezależnie od tego, czy naruszyciel miał wiedzę, o tym czy dany znak towarowy został zarejestrowany.
W razie zawinionego naruszenia osoba posiadająca prawo do znaku towarowego ma możliwość również żądania:
- naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych
- naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego
Powyższe roszczenia mają charakter odszkodowawczy. Zgodnie z treścią przepisu można wystąpić wyłącznie z jednym z ww. żądań.
W przypadku naprawienia szkody na zasadach ogólnych należy sięgnąć do przepisów Kodeksu cywilnego (dalej KC). Podstawowe reguły dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej zawierają się w art. 361 i 362 KC. W świetle tych przepisów naprawienie szkody obejmuje zarówno straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby do naruszenia nie doszło.
Dochodzenie roszczenia na zasadach ogólnych wymaga łącznego spełnienia poniższych przesłanek:
- zaistnienia zdarzenia polegającego na naruszeniu prawa ochronnego na znak towarowy
- powstania szkody spowodowanej naruszeniem prawa ochronnego na znak towarowy
- wykazania związku przyczynowego między działaniem naruszyciela a szkodą powstałą w majątku osoby, której prawo do znaku towarowego przysługuje
- wystąpienia winy po stronie naruszyciela
Ostatnia z przesłanek – wina – występuje gdy naruszyciel wiedział o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy i mimo to dopuścił się naruszenia. Winę będzie można również przypisać gdy przy dołożeniu należytej staranności naruszyciel mógł się o udzieleniu prawa dowiedzieć.
Naprawienia wyrządzonej szkody może polegać również na zapłacie sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego. W przypadku skorzystania z tego uprawnienia nie trzeba wykazywać wysokości szkody lub wartości utraconych zysków – chodzi o wynagrodzenie, które uprawniony uzyskałaby gdyby strony zawarły umowę licencyjną.
Ustawą z dnia 20 lutego 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej, rozszerzono katalog uprawnień przysługujących w sytuacji naruszenia prawa do znaku towarowego między innymi o:
- roszczenie o zaniechanie umieszczania oznaczeń identycznych ze znakiem towarowym m.in. na opakowaniach, etykietach, metkach, elementach produktu
- roszczenie o zaniechanie oferowania, wprowadzania do obrotu lub składowania w tych celach, a także importu lub eksportu opakowań, etykiet, metek, zabezpieczeń, elementów lub urządzeń służących weryfikacji autentyczności lub wszelkich innych środków, na których znak jest umieszczony
- prawo dotyczące reprodukcji znaków towarowych w słownikach, encyklopediach lub podobnych zbiorach informacji
- uprawnienie do uniemożliwienia tranzytu towarów opatrzonych podrobionym znakiem towarowym
Jakie zatem kroki należy podjąć w sytuacji gdy nasze prawo do znaku towarowego zostało naruszone ?
W pierwszej kolejności zawsze warto wystąpić bezpośrednio do naruszyciela z wezwaniem do zaniechania naruszeń i wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. W piśmie można uwzględnić również inne przysługujące roszczenia, w tym odszkodowawcze. W sytuacji gdy próba polubownego rozwiązania zaistniałej sytuacji nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, wtedy pozostaje wystąpić z powództwem do właściwego sądu.
Warto na koniec dodać, że nie ma przeszkód, aby wraz z roszczeniami przewidzianymi w UPWP były podnoszone również roszczenia na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej UZNK). Jednak roszczenia przewidziane w UZNK wykorzystywane są przede wszystkim w sytuacji, gdy osoba nie posiada zarejestrowanego znaku towarowego. Przepisy UZNK dotyczą bowiem wszelkich oznaczeń używanych w obrocie.
autor / redaktor cyklu:
