Koniec roku to dobry moment na podsumowanie tego, co wydarzyło się w 2020 w obszarze prawa budowlanego. Na pewno wprowadzono szereg znaczących zmian, w szczególności z uwagi na wejście w życie z dniem 19 września 2020 r. nowelizacji Prawa budowlanego. Ogromny wpływ na cały proces inwestycyjno-budowlany wywarła w sposób oczywisty również pandemia koronawirusa. W ramach naszego cyklu „Wtorkowe Poranki dla Budowlanki” omawialiśmy dla Państwa te zmiany, a dzisiaj chcielibyśmy krótko przypomnieć, co i w jaki sposób się zmieniło.
- Regulacja obowiązków uzyskiwania pozwoleń na budowę oraz zgłoszeń
W ramach wprowadzonych nowelizacją zmian bardzo duże znaczenie miała systematyzacja katalogu przedsięwzięć, których realizacja wymaga uzyskania odpowiednich zgód organów administracji budowlanej.
W tym zakresie, ustawodawca zdecydował się na zwiększenie liczby inwestycji zwolnionych z uzyskania zarówno pozwolenia na budowę, jak i konieczności dokonywania zgłoszeń (alert #3). Uregulowany został również katalog przedsięwzięć niewymagających pozwolenia na budowę, ale objętych obowiązkiem zgłoszenia (alert #4). Uproszczenia dotyczą również możliwości przebudowy oraz remontów wymienionych w Prawie budowlanym przedsięwzięć budowlanych.
- Zmiany w projekcie budowlanym
Zmiany objęły również sam projekt budowlany, który zgodnie z nowelizacją został podzielony na trzy części (alert #6), tj. projekt zagospodarowania działku lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny (alert #7). Ograniczono również liczbę egzemplarzy projektu, które trzeba będzie załączyć do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę – z czterech do trzech egzemplarzy. Warto jeszcze wspomnieć o wprowadzeniu obowiązku zawarcia w projekcie architektoniczno-budowlanym informacji o liczbie projektowanych do wydzielenie lokali wraz ze wskazaniem udziału lokali mieszkalnych (w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych).
Zmianie uległ również katalog istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działku lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków w odniesieniu do których wymagania jest zmiana tylko w zakresie dokonanego odstępstwa (alert #8).
Kolejne zmiany w projekcie budowlanym, tj. możliwość składania go w formie elektronicznej przyniesie nowelizacja wprowadzająca cyfryzację do Prawa budowlanego, o czym pisaliśmy w alercie #30.
- Legalizacja samowoli budowlanej
Jedną z charakterystycznych zmian wprowadzonych nowelizacją prawa budowlanego jest wprowadzenie instytucji tzw. „uproszczonej legalizacji samowoli budowlanej”. Ideą wprowadzenia tego rozwiązania było umożliwienie zalegalizowania starych (co najmniej 20 letnich) samowoli budowlanych w specjalnym, uproszczonym trybie, w którym m.in. badaniu nie podlegała zgodność budowy z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (alert # 21).
Również przepisy dotyczące podstawowego trybu legalizacji samowoli budowlanej zostały uporządkowane i ujęte w nowoutworzonym rozdziale 5a prawa budowlanego zatytułowanego „Postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy”. Więcej o legalizacji samowoli przeczytają Państwo w alertach #5, #19, #20, #22 i #23).
- Nowa definicja obszaru oddziaływania obiektu
Ustawodawca zdecydował się także zmienić definicję obszaru oddziaływania obiektu. Nowa, zmieniona definicja wskazuje, że za obszar oddziaływania obiektu uznaje się teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych wprowadzającym związane z tym obiektem ograniczenia w zabudowie tego terenu. Łatwo więc dostrzec, że z definicji usunięto wyrażenie „w tym zabudowy”, a konsekwencja takiego zabiegu analizowaliśmy w alercie #9.
- Wprowadzenie granicznego terminu na stwierdzenie nieważności pozwolenia na budowę
Dużym problemem w praktyce realizacji inwestycji budowlanych był brak uregulowania w przepisach prawa budowlanego granicznego terminu do zaskarżania pozwoleń na budowę. Nowelizacja prawa budowlanego wprowadziła graniczny termin na stwierdzenie nieważności pozwolenia na budowę, który teraz wynosi 5 lat, licząc od dnia, w którym decyzja ta została doręczona lub ogłoszona, niezależnie od zaistniałych przyczyn. O problemach związanych z tym zagadnieniem pisaliśmy w alercie #11.
- Nielegalne użytkowanie obiektu, czyli mechanizm tzw. „żółtej kartki”
W poprzednim stanie prawnym na inwestora, który przystąpił do użytkowania obiektu budowlanego z naruszeniem przepisów budowlanych, organ nakładał karę finansową jednokrotnie. Obecnie kara na inwestora może być nakładana wielokrotnie, przy czym nowe przepisy dają inwestorowi więcej czasu na dopełnienie zaniedbań. Mechanizm tzw. „żółtej kartki” przedstawiliśmy w alercie #16.
- Pozostałe zmiany w Prawie budowlanym
Poza wyżej wymienionymi zmianami, nowelizacja wprowadziła również ułatwienia przy przenoszeniu pozwoleń na budowę (alert #10).
W art. 45a prawa budowlanego doprecyzowane zostały obowiązki kierownika budowy (alert #15).
Nowelizacja wprowadziła również zmiany w innych ustawach, które mają wpływ na realizację przedsięwzięć budowlanych m.in. w prawie energetycznym (alert #12).
- Cyfryzacja procesu inwestycyjno-budowlanego
Wreszcie, ostatnie miesiące 2020 roku to planowanie i wprowadzanie szeregu zmian związanych z cyfryzacją postępowań w ramach procesu budowlanego. Ideą tych rozwiązań jest umożliwienie składania wniosków i prowadzenia postępowań administracyjnych za pomocą Internetu (listę wniosków możecie Państwo znaleźć w alercie #29). Niewątpliwie zwiększyła się konieczność skorzystania z już obowiązujących przepisów KPA, które choć obowiązują od dłuższego czasu to w praktyce nie zawsze można było z nich skorzystać (alert #24 i #25).
Warto odnotować również zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które wprowadzają obowiązek tworzenia cyfrowych danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego oraz prowadzenia internetowo odpowiednich zbiorów takich danych (alert #26). Zmiany zostały wprowadzone też w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne, które podsumowaliśmy dla Państwa w alercie #27.
- Przepisy przejściowe WT2021
Niezależnie od podsumowania, będąc na bieżąco ze zmianami w prawie, informujemy, że w dniu 24 grudnia 2020 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Tym samym od 25 grudnia obowiązują przepisy przejściowe standardu WT2021 (o efektywności energetycznej budynków pisaliśmy w alercie #18). Zgodnie z treścią nowego § 329a normy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2017 r. do 30 grudnia 2020 r., stosuje się, jeżeli przed dniem 31 grudnia 2020 r. dla zamierzenia budowlanego:
1) został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, odrębny wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o pozwolenie na wznowienie robót budowlanych lub wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego;
2) zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę;
3) została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę, odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego.
Przepis przejściowy stosuje się także w przypadku, gdy wymagane jest sporządzenie projektu technicznego.
Jak Państwo widzicie wiele się działo w tym roku i mamy nadzieję, że nasze analizy przedstawiane we wtorkowe poranki pomagają Państwu w zrozumieniu zmieniającego się Prawa budowlanego i innych przepisów wpływających na procesy inwestycyjno-budowlane.
Wszystkie artykuły z cyklu znajdziecie Państwo pod linkiem.
To już ostatni alert w 2020 roku, w związku z tym w nadchodzącym Nowym Roku chcemy życzyć Państwu w przede wszystkim spokoju, trafionych inwestycji i wspaniałych projektów, a także sukcesów w życiu zawodowym i prywatnym.
Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
autor:
