Dzisiejszym Porankiem dla Budowlanki rozpoczynamy cykl dotyczący decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, w skrócie DŚU. Decyzja ta potocznie nazywana jest również decyzją środowiskową. Wyżej wymieniona decyzja została wprowadzona ustawą z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, a następnie znowelizowana przez ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej „ustawa środowiskowa”).
Przedsięwzięcie w rozumieniu wyżej wspomnianej ustawy, to zamierzenie budowlane lub inna ingerencja w środowisko polegająca na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu. Zgodnie z art. 71 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy środowiskowej, uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 61 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) Katalog przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko, bądź mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko, został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Przedsiębiorstwa, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko to na przykład elektrownie korzystające z nieodnawialnych źródeł energii, zakłady przetwórstwa odpadów, stacje demontażu i złomowania pojazdów, budowle piętrzące o wysokości piętrzenia wody nie mniejszej niż 5 m, a także linie kolejowe, drogi i autostrady, lotniska oraz porty morskie. Do przedsięwzięć, które mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko należy zaliczyć m.in. elektrownie wodne, kuźnie, odlewnie, elektrownie wiatrowe, instalacje do przesyłu pary wodnej lub ciepłej wody, instalacje do dystrybucji oraz podziemnego magazynowania surowców takich jak ropa naftowa, stocznie produkcyjne i remontowe, tereny i skocznie narciarskie, tory bobslejowe, centra handlowe wraz z towarzyszącą im infrastrukturą o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 0,5 ha, na obszarach objętych formami ochrony przyrody lub 2 ha na innych obszarach, a także placówki edukacyjne, kulturalne i zdrowotne.
Uzyskanie decyzji środowiskowej nie jest wymagane, gdy jedynym celem przedsięwzięcia jest obronność i bezpieczeństwo państwa oraz prowadzenie działań ratowniczych i zapewnienie bezpieczeństwa cywilnego w związku z przeciwdziałaniem lub usunięciem bezpośredniego zagrożenia dla ludności, takich jak trąby powietrzne czy powodzie. Przed rozpoczęciem inwestycji zwolnionej z obowiązku uzyskania decyzji środowiskowej należy jednak zgłosić konieczność dokonania tejże inwestycji do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
W celu uzyskania decyzji środowiskowej w zakresie przedsięwzięcia, które nie jest objęte opisanym wyżej wyłączeniem niezbędne jest złożenie odpowiedniego wniosku do właściwego organu wraz z niezbędnymi załącznikami. Załączniki potrzebne do złożenia wniosku to: raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko albo karta informacyjna przedsięwzięcia, poświadczona kopia mapy ewidencyjnej, szczegółowa mapa terenu inwestycji oraz obszarów, na które inwestycja może oddziaływać, wypis z rejestru gruntów oraz dowód wniesienia odpowiedniej opłaty skarbowej.
Inwestor chcąc uzyskać decyzję środowiskową musi przejść przez tzw. procedurę oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Procedura ta składa się z kilku etapów, do których należą: weryfikacja raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko złożonego przez inwestora, uzyskanie wymaganych prawnie opinii i uzgodnień, a także zapewnienie udziału społeczeństwa. Proces ten polega na zbieraniu wielu informacji na temat środowiska w lokalizacji planowanego przedsięwzięcia. Przy niektórych przedsięwzięciach może być konieczne przeprowadzenie badań terenowych w celu inwentaryzacji gatunków zwierząt i roślin, a także siedlisk znajdujących się na terenie inwestycji. Organem upoważnionym do wydania decyzji środowiskowej jest co do zasady wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na umiejscowienie nieruchomości będącej przedmiotem decyzji. W przypadku inwestycji z zakresu scalania, wymiany i podziału gruntów właściwy będzie miejscowy starosta, a w zakresie zmiany lasu stanowiącego własność Skarbu Państwa na użytek rolny, właściwy będzie Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. W przypadku inwestycji specjalistycznych, które zawsze znacząco oddziałują na środowisko, np. przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich, przedsięwzięć realizowanych w zakresie inwestycji w zakresie linii kolejowych, inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych, właściwym rzeczowo do wydania decyzji środowiskowej jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Wymienione powyżej inwestycje kwalifikujące się do przedsięwzięć, które mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, zawsze wymagają sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Przedsięwzięcia, które mogą jedynie potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko nie wymagają sporządzenia wyżej wspomnianego raportu, a urząd oceniając wpływ inwestycji na środowisko może oprzeć się tylko na karcie informacyjnej przedsięwzięcia, dostarczonej przez Inwestora. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wskazuje w jaki sposób Inwestor ma wykonać przedsięwzięcie by zminimalizować szanse pogorszenia stanu środowiska.
W przypadku przykładowo wymienionych przedsięwzięć, mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przed wydaniem decyzji środowiskowej urząd jest zobligowany do oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Urząd ocenia wpływ inwestycji m.in. na krajobraz, zabytki, zdrowie i warunki życia ludzi oraz środowisko. By tego dokonać Urząd wydaje postanowienie, w którym stwierdza konieczność sporządzenia pełnego raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Raport powinien zawierać szczegółowy opis planowanej inwestycji oraz jej oddziaływanie na środowisko, a także określić sposoby zapobiegania i minimalizowania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na wymienione wyżej czynniki.
Organ wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach podaje do publicznej wiadomości informacje o planowanym przedsięwzięciu, a także na podstawie art. 39 pkt. 1 ust. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wyznacza 21-dniowy termin konsultacji społecznych w sprawie przedsięwzięcia.
Niezależnie od ilości koniecznych do wykonania etapów inwestycji, na wszystkie wydawana jest jedna decyzja środowiskowa.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 11 października 2022 r.
autor:
