Definicja wypadku przy pracy
Zgodnie z art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej jako „Ustawa”), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Wyżej wskazane elementy muszą wystąpić łącznie. Oznacza to, że jeśli zabraknie chociaż jednego z nich, dane zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek przy pracy.
Obowiązki pracodawcy po wypadku przy pracy
Obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy zostały uregulowane w art. 234 § 1 kodeksu pracy. W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany:
- podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
- zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku.
- zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.
Ponadto, pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Konsekwencją zaniechań pracodawcy w tym zakresie może być wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, podlegającym karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.
Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce w którym do niego doszło.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
Pracodawca zobowiązany jest do podjęcia działań w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Zasady wewnątrzzakładowej procedury ustalenia okoliczności wypadku reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1.7.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Po ostatecznym ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, nie później 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku, powołany w zakładzie pracy zespół powypadkowy jest zobowiązany do przygotowania protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.
Sporządzenie protokołu powypadkowego
Procedurę wewnątrzzakładową związaną z ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy kończy sporządzenie protokołu powypadkowego. Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.
Uznanie zdarzenia za wypadek, skutkuje określonymi dla poszkodowanego uprawnieniami wynikającymi z przepisów prawa:
- wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym w oparciu o ogólne przepisy prawa cywilnego,
- prawo wystąpienia do ZUS z żądaniem przyznania świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego.
Podstawa prawna:
- Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (tj. z dnia 16 czerwca 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)),
- Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. z dnia 14 września 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2189)),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 01 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 870).
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 05 lipca 2024 r.
autor:
