Każdy dzień jest powodem do świętowania. 20 lutego mamy do tego okazję podwójną, bo jak wskazuje ,,Kalendarz Świąt Nietypowych’’ w tym dniu obchodzimy Dzień Kajdanek, upamiętniający rocznicę nadania patentu temu przedmiotowi, oraz Międzynarodowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej. Te dwa święta, wbrew pozorom, wcale się nie wykluczają i są niejako ze sobą powiązane.
Kajdanki kojarzą nam się głównie z narzędziem stosowanym przez policjantów wobec skazanych, zatrzymanych lub tymczasowo aresztowanych w celu częściowego unieruchomienia kończyn. Zatrzymanie osoby to krótkotrwałe pozbawienie wolności stanowiącej konstytucyjne chronioną wolność osobistą, uniemożliwiające swobodne podejmowanie decyzji zgodnie ze swoją wolą. Niestety, zdecydowana większość osób zatrzymanych nie zna swoich praw, co otwiera drogę do różnych nadużyć. Z tego też względu, chcielibyśmy przypomnieć Państwu jakie prawa, jako zatrzymanemu, nam przysługują.
- Masz prawo wiedzieć, co było powodem Twojego zatrzymania oraz masz prawo do bycia wysłuchanym (art. 244 § 2 k.p.k.);
- Pamiętaj, że nie musisz odpowiadać na pytania, ani wyjaśniać nikomu powodów Twojego milczenia. Nikt nie może Cię zmusić do składania wyjaśnień (art. 244 § 3 k.p.k.);
- Masz prawo do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania, w którym przyczyna zatrzymania zostanie wskazana (art. 244 § 3 k.p.k.). Jeżeli nie zgadzasz się z treścią protokołu, nie podpisuj go. Domagaj się, aby wszystkie Twoje uwagi oraz zastrzeżenia zostały wpisane w protokół. Dopiero wówczas, gdy protokół będzie zgodny ze wszystkim co w sprawie powiedziałeś, podpisz go.
- Pamiętaj, że w przypadku zatrzymania nie możesz samodzielnie wykonywać telefonów, ale funkcjonariusz może to zrobić na Twoje wyraźne żądanie. Masz prawo do zawiadomienia osoby najbliższej lub innej wskazanej osoby, jak również pracodawcy, szkoły, uczelni, dowódcy oraz osoby zarządzającej przedsiębiorstwem zatrzymanego albo przedsiębiorstwem, za które jest on odpowiedzialny, o zatrzymaniu (art. 245 § 2, art. 261 § 1, § 2 i § 3 k.p.k.);
- Masz prawo do niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym oraz bezpośredniej z nim rozmowy. W takiej sytuacji powinieneś wskazać numer telefonu do Twojego adwokata lub radcy prawnego. Jeżeli nie znasz żadnego numeru, pamiętaj, że możesz żądać dostępu do listy adwokatów i radców prawnych, która musi znajdować się na komendzie (art. 245 § 1 k.p.k.).
- Jeżeli jesteś obcokrajowcem i nie znasz języka polskiego, masz prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza (art. 72 § 1 k.p.k.);
- Pamiętaj także, że w przypadku nieposiadania obywatelstwa polskiego masz prawo kontaktu z urzędem konsularnym lub z przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa, którego jesteś obywatelem. Jeżeli nie posiadasz żadnego obywatelstwa, masz prawo do kontaktu z przedstawicielem państwa, w którym na stałe mieszkasz (art. 612 § 2 k.p.k.);
- Masz prawo do wniesienia do sądu zażalenia na zatrzymanie w terminie 7 dni od dnia zatrzymania. W zażaleniu można się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości zatrzymania (art. 246 § 1 k.p.k.).
- Pamiętaj, że możesz być zatrzymany na okres 48 godzin – liczony co do minuty od momentu zatrzymania. Po upływie tego czasu lub gdy przyczyny zatrzymania przestały istnieć, masz prawo do natychmiastowego zwolnienia, o ile nie zostanie w tym czasie przekazany do sądu wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Jeżeli prokurator wystąpi z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania, sąd ma dodatkowe 24 godziny na podjęcie decyzji w tym przedmiocie i doręczenie Ci jej. Innymi słowy, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania wniosku prokuratora, nie zostanie Ci doręczone postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, musisz zostać natychmiast zwolniony (art. 248 § 1 i § 2 k.p.k.);
- Pamiętaj, że masz prawo dostać wodę oraz pożywienie. W przypadku konieczności zażywania leków na stałe i gdy masz je ze sobą, możesz poprosić o zgodę na ich zażycie.;
- Masz prawo do niezbędnej pomocy medycznej. Dlatego też, jeżeli źle się czujesz, powiadom o tym funkcjonariusza, który ma obowiązek zapewnić pomoc.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na temat praw zatrzymanego, odsyłam do naszego webinarium prowadzonego przez apl. adw. Michała Świętosławskiego ,,Vademecum zatrzymanego, czyli co osoba zatrzymana wiedzieć powinna’’ znajdującego się w linku poniżej.
