Grunty rolne – opłaty za wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej

17.08.2021 | Wtorkowe Poranki dla Budowlanki

W dzisiejszym artykule znów zapraszamy Państwa do lektury cyklu dotyczącego gruntów rolnych. Tym razem przedstawiona zostanie tematyka opłat, z jakimi muszą zmierzyć się inwestorzy, którzy uzyskali już decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej. Jeżeli chcieliby Państwo przeczytać najpierw o samej procedurze wyłączenia to zapraszamy do przeczytania poranku #62.

Osoba, która uzyskała ostateczną decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntów z produkcji ma obowiązek zapłacić tzw. „należność” oraz „opłaty roczne”. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji, to jest rozpoczęcia innego niż rolnicze użytkowania gruntów. Wyłączenie gruntu rolnego z produkcji, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych jest czynnością faktyczną. Należy jednak pamiętać, że rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntów nie polega na zaniechaniu prowadzenia na nieruchomości działalności rolniczej, lecz na podjęciu na nieruchomości działań sprowadzających się do rozpoczęcia innego niż rolnicze użytkowania gruntów. Nie stanowi wyłączenia z produkcji rolnej sam fakt wydania dla danego gruntu decyzji ustalającej warunki zabudowy lub nawet pozwolenia na budowę. Czynnością taką będzie jednak już rozpoczęcie inwestycji budowlanej polegającej na postawieniu na gruncie kiosku w celu prowadzenia w nim działalności gospodarczej, czy uzbrojenie gruntu z myślą o późniejszej budowie niezwiązanej z produkcją rolną.

Przejdźmy teraz do tego, czym dokładnie jest należność i opłaty roczne.

Należność to jednorazowa opłata, którą należy zapłacić za trwałe wyłączenie gruntów rolnych z produkcji. Organ wylicza jej wysokość już w samej decyzji zezwalającej na wyłączeniu gruntu z produkcji. Gdy zaś dojdzie do faktycznego wyłączenia gruntu z produkcji, składamy do organu właściwe oświadczenie, a organ wydaje wówczas kolejną decyzję z informacją, że należność i opłaty roczne już nas obowiązują, w jakich dokładnie wysokościach, i w jakich terminach należy je wnosić. Należność płacimy w terminie do 60 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna.

Kwotę należności wylicza się zgodnie z tabelą wskazaną w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Wysokość należności ustalana jest od 1 ha powierzchni wyłączanej z produkcji na podstawie rodzaju i klasy użytku.

Warto jednocześnie wskazać, że na podstawie art. 12 ust. 6 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji. Oznacza to, że jeżeli cena gruntów inwestycyjnych jest bardzo wysoka i przewyższa wysokość ustalonej należności, wówczas inwestor tej należności nie wnosi. Jeżeli natomiast cena gruntów jest niższa od wyliczonej należności, to inwestor wpłaca jedynie różnicę między wyliczoną kwotą należności a ceną ziemi.

Ponadto, zgodnie z art. 12a ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, obowiązek uiszczenia należności nie dotyczy wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej na cele budownictwa mieszkaniowego:

1) do 0,05 ha w przypadku budynku jednorodzinnego;
2) do 0,02 ha, na każdy lokal mieszkalny, w przypadku budynku wielorodzinnego.

Istotne jest także to, że właściciel, który w okresie 2 lat od chwili, gdy decyzja zezwalająca na wyłączenie stała się ostateczna, zrezygnuje w całości lub w części z uzyskanego prawa do wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej, otrzymuje zwrot należności, jaką uiścił, odpowiednio do powierzchni gruntów niewyłączonych z produkcji. Zwrot uiszczonej należności następuje w terminie do trzech miesięcy od dnia zgłoszenia organowi rezygnacji.

Po uzyskaniu decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów rolnych z produkcji i faktycznym wyłączeniu tych gruntów z produkcji, oprócz należności obowiązani jesteśmy płacić opłaty roczne.

Przez pojęcie opłaty rocznej należy rozumieć opłatę roczną z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji. Każda opłata ma wysokość 10% należności (bez pomniejszenia o wartość rynkową gruntu) i uiszczana jest w razie trwałego wyłączenia – przez lat 10, a w przypadku nietrwałego wyłączenia – przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji.

Zgodnie z przyjętą praktyką, dopuszczalne jest zapłata opłat rocznych za okres 10 lat ,,z góry”. Opłatę roczną za dany rok uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca tego roku.

Warto jednocześnie wskazać, że obowiązek uiszczenia opłat rocznych, tak jak w przypadku należności, nie dotyczy wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej na cele budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z limitami wskazanymi powyżej.

Warto pamiętać, że w razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi na nabywcę z mocy samego prawa. Zbywający jest obowiązany uprzedzić o tym nabywcę. Zmiana osoby zobowiązanej do uiszczenia opłat rocznych nie wymaga tu zmiany decyzji administracyjnej – obowiązek ponoszenia opłat nie wynika bowiem z samej decyzji, lecz z mocy prawa.

Zapraszamy też do lektury artykułu, który pojawi się za tydzień i dotyczyć będzie zasad i ograniczeń związanych z nabywaniem nieruchomości leśnych.

Niniejszy alert ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.

autor:

Paulina Chołoniewska-Jadach

Radca prawny
+ 48 661 468 464 | p.choloniewska@kglegal.pl

redaktor cyklu o gruntach rolnych:

Michał Rutkowski

Adwokat, wspólnik
+ 48 507 935 712 | m.rutkowski@kglegal.pl

redaktor cyklu:

dr Joanna Barzykowska

Adwokat, wspólnik
+ 48 502 677 504 | j.barzykowska@kglegal.pl